برآورد توليد علوفه سه گونه مرتعي از طريق اندازه‎گيري ارتفاع، سطح تاج پوشش و حجم گياه در مناطق خشك (مطالعه موردي بوته زارهاي منطقه سرخ ده دامغان، استان سمنان)

The estimation of forage yield in three rangeland plant species withregard to their height, canopy cover and volume plant in shrublands dry area (Case Study: SorkhDeh, Damghan shrublands, Semnan Prov

ارايه روشي دقيق، سريع و كم هزينه براي تعيين توليد گياهان مرتعي يكي از اهداف بوم شناسان به ويژه مرتعداران است كه هميشه علاقه مند به دانستن ميزان تغييرات اين ويژگي گياهي هستند. به طور معمول اندازه گيري پوشش آسان ولي اندازه گيري توليد دشوار مي باشد. هدف اصلي اين تحقيق، تعيين روابطي بين متغيرهاي پوشش با توليد گياهان بوته اي مهم و غالب در مراتع خشك منطقه سرخ ده دامغان استان بود. بدين منظور ابتدا به طور تصادفي سي پايه از هر يك از سه گونه درمنه كوهي (Artemisia aucheri)، قراقان (Salsola dendroides) و قليا (Salicornia herbacea) انتخاب و متغيرهاي قطر كوچك، قطر بزرگ و ارتفاع محاسبه و توليد جاري هر يك از پايه ها به روش قطع و توزين اندازه گيري شدند. رابطه رگرسيون بين متغيرهاي مستقل ارتفاع، سطح تاج پوشش و حجم بوته ها با متغير وابسته توليد آن‎ها تعيين و وجود يا عدم وجود ارتباط معني دار بين آن‎ها مشخص شد. تجزيه‎ي رگرسيون نشان داد كه بين متغيرهاي مستقل موجود با متغير وابسته توليد همه‎ي گونه ها رابطه خطي معني داري وجود دارد. نتايج حاصل با توجه به اطلاعات بدست آمده از مدل هاي حاصله و ضرايب تبيين نشان داد كه متغيرهاي پوشش گياهي دو گونه Salsola dendroides و Salicornia herbacea به خوبي مي توانند توليد گونه را برآورد نمايند و مدل هاي موجود از آن را مي توان در منطقه‎ي مورد مطالعه توسعه داد ولي اطلاعات حاصل از مدل هاي گونه Artemisia aucheri نمي توانند برآورد خوبي از توليد ارايه نمايند.

One of the goals of targets ecologist is to determine accurate, fast and low cost method to determine the yield of rangeland plants which are interesting for them and the lencwledge of the amount of vegetation changes. Measurement of vegetation cover is easy but measurement of yield in plants is difficult. The aim of this research is to determine the relationships between variables vegetation cover with dominated and important shrubs yeild in dry rangeland of Sorkhdeh of Damghan provice. First 30 individual of 3 species of Artemisia aucheri, Salsola dendroides and Salicornia herbacea with different size. Were selected therefore small and large diameter variables and height of species were calcutated. The present yield was measured by clipping and weighting method. Regression relationship was determined between the independent variables including height, canopy cover and volume shrubs and dependent variable including yield. Regression analysis showed that there ware significant line relationship between independent variables and dependent variables in all species. Result according to information of models and coefficient of determination showed that variables of vegetation cover of species of Salsola dendroides and Salicornia herbacea well can be estimated yield in species we can develop this model in the study area. But this model of information of Artemisia aucheri cannot be estimated yield in the study area.Therefore this models cannot be developed and suggested in the study area.