تحليل آماري دماهاي يخبندان با رويكرد مديريت ريسك يخبندان هاي جاده اي در استان هاي لرستان و چهارمحال و بختياري

Statistical Analysis of Frost Temperatures with Risk Management Road Frost Approach in Lorestan & Chaharmahal o Bakhtiyari Provinces

اهدف تحليل آماري ويژگي هاي يخبندان در زاگرس مركزي با تاكيد بر منطقه لرستان و چهارمحال و بختياري، داده هاي دماي حداقل روزانه 14 ايستگاه هواشناسي ) سينوپتيك و كليماتولوژي( در منطقه مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس اين داده ها تاريخ زودترين و ديرترين شروع و خاتمه يخبندان و طول دوره يخبندان محاسبه شد. نتايج پردازش نشان ميدهد كه يخبندان در شمال غرب لرستان و شمال شرق چهارمحال و بختياري زودتر از بقيه نقاط شروع و در شمال و شمال شرق چهارمحال و بختياري و شمال غرب و شرق لرستان ديرتر خاتمه مي يابد. طول دوره يخبندان نيز در اين مناطق بيشتر از ساير نقاط مي باشد. علي رغم اينكه تاريخ شروع اولين يخبندان در شمال استان لرستان با شرق استان چهار محال و بختياري همزمان است ولي خاتمه يخبندان در شرق چهار محال و بختياري ديرتر از شمال استان لرستان مي باشد. مناطق شمالي و شرقي چهارمحال و بختياري نيز از فراواني بالاي تداوم روزهاي با شدت يخبندان بين صفر تا 10 - درجه سلسيوس نسبت به ساير نقاط برخوردارند. مناطق داراي بيشترين فراواني تداوم يخبندان يك ، دو و هفت روز به بالا در شمال غرب لرستان، شمال و شمال شرق چهارمحال و بختياري مي باشد. علاوه بر آن نتايج نشان ميدهند كه تغيير پذيري تاريخ شروع يخبندان به طور قابل ملاحظه اي از تاريخ خاتمه آن بيشتر است. بيشترين ريسك و عدم اعتماد به تاريخ ميانگين شروع اولين يخبندان در ايستگاه هاي شهر كرد، بروجن، عدل دزك، امام قيس و خرم آباد مي باشد. لذا لازم است احداث شبكه ايستگاه هاي هواشناسي در مناطق كوهستاني شمالغرب و شرق لرستان و شمال، شمال شرق و شرق چهارمحال و بختياري در اولويت قرار گيرند.

In order to analyze the frost temperatures of the central Zagros in the Lorestan and Chaharmahal regions, the daily minimum temperatures of 14 weather stations were obtained from the Meteorological Organization of Iran. The mean dates of the beginning, ending, and length of the frost period were calculated for each station. The frequency and duration of different frost periods (1, 2 and over 7 days) were calculated. The results showed that the frost period begins in the northern and mountainous parts of the study area earlier than the southern parts and the lowlands. The length of the frost period showed the same behavior. Although the frost period begins at the same time in both the north of Lorestan and the east of Chaharmahal, but the mountainous nature of the eastern Chaharmahal postponed the end of the frost period. The frost period frequencies with different intensities were higher in the mountainous parts. Especially the frequency of days with zero to -10 degrees Celsius was remarkable. The variability of the beginning date was much higher the variability of the ending date, especially in the mountainous areas. Findings of the study demonstrate the necessity of the installation of road weather stations and weather watching instruments in the mountainous parts of the study area.