پرسش از خاستگاه هگلي پايان تاريخ فوكوياما

Question about Hegelian Origin of Fukuyamaʹʹs "End of History

پرسش مقاله حاضر اين است كه تا چه اندازه بحث فوكوياما درخصوص «پايان تاريخ»، علي‌رغم، ادعاي خويش مي تواند خاستگاهي در منظومه فكري هگل داشته باشد. مقاله قبل از توجه بدين پرسش، ابتدا كلياتي از باب تمهيد درخصوص بحث «پايان» و از جمله «پايان تاريخ» را پيش مي كشد، سپس به تقرير راي فوكوياما براساس كتاب «پايان تاريخ و آخرين انسان» او مي پردازد. آن‌گاه به اقتضاي گفتار در تفسير كوژو از هگل درنگ مي كند و سرانجام به پرسش اصلي مقاله برگشته و دعوي فوكوياما را مبني بر خاستگاه هگلي بحث مورد چون و چرا قرار مي دهد و وجوه افتراق او را از هگل متذكر مي شود.

The question posed in the present article is that, in spite of the claim posed by Fukuyama himself, how much his "end of history" may be of a Hegelian origin. In this article, as an introduction, some points will be discussed concerning "end" including "end of history"; then, Fukuyamaʹs idea will be discussed on the basis of his The End of History and the Last Man. Then, as required by the context of article, the author will reflect upon Kojèveʹs interpretation of Hegel; finally, he will return to the main question of the article, criticize Fukuyamaʹs claim for Hegelian origin, and mention differences between him and Hegel.