بررسي ضرورت ايجاد شهرهاي جديد در نظام شهري ايران

The Studey the Necessity of New Towns Creation in Iranian Urban System

چكيده شهرهاي جديد در كشورهاي مختلف برحسب ضرورت‌ها و كاركردهاي‌ آنها احداث مي‌شوند و اين سياست مي‌تواند از كشوري به كشور ديگر و حتي از منطقه‌اي در يك كشور به منطقه ديگر در همان كشور تفاوت داشته و ضرورت يا عدم ضرورت آن متناسب با شرايط اقتصادي اجتماعي بخصوص ويژگي‌هاي فرهنگي مردم مشخص مي‌شود. امروز هدف از ايجاد شهرهاي جديد تحقق ايده سكونت‌گاه‌هاي ايده آل يا مدينه فاضله نيست بلكه تمركززدايي از مراكز شهري بزرگ، هدف و آرمان اصلي آن است. با اين وجود در ايران نگاه به موضوع شهرهاي جديد نگاه متفاوتي نسبت به ساير كشورهاست و كارايي و عملكرد آن نيز در ايران با اهداف واقعي ايجاد شهر هاي جديد در جهان متفاوت است. به عبارت ديگر به نظر مي‌رسد در ايران احداث شهرهاي جديد با توجه به ضرورت‌ها و نيازهاي ملي و منطقه‌اي از يك طرف و آمادگي‌هاي فرهنگي، اجتماعي از طرف ديگر احداث نشده است، در حالي كه در بسياري از كشورهاي پيشرو در امر شهرسازي و برنامه ريزي شهري چنين زمينه‌هايي هم در سطح ملي و هم در سطح منطقه‌اي لحاظ شده و احداث شهرها با ويژگي‌هاي اجتماعي و فرهنگي كلانشهرها تطبيق داده شده است. اين مقاله به ارزيابي تحولات جمعيت كشور در دهه‌هاي اخير و بررسي نظام شهري كشور مي‌پردازد و ضمن تحليل فعاليت‌هاي شهرهاي جديد در سال‌هاي اخير نهايتاً ضرورت ايجاد شهرهاي جديد در ايران را مورد بحث قرار مي‌دهد و تناسب اين سياست را با سياست‌هاي جايگزين بخصوص سياست تقويت شهرهاي مياني مورد بحث قرار مي‌دهد.

Abstract In different countries, new towns are constructed based on necessity and their functions. Nowadays, making new towns is not of course performed with the aim of realizing the notion of ideal habitation or Utopia, rather decentralization of large cities is its purpose and main goal. Nonetheless, this topic is differently viewed in Iran in comparison with other countries, and its utility and function in Iran is not the same as the real purpose of making new towns in the world. This article studies the country’s population variations in recent decades and considers urban system of the country. It also analyzes the activities of new towns in recent years and eventually argues the necessity to make new towns in Iran. The agreement of this strategy with alternative ones, especially with the strategy of middle cities reinforcement, is argued as well. Keywords: New towns, Urban system, Iran, Population.