كليدواژه :
صفارزاده , شفيعي كدكني , ميرزازاده , شعر مذهبي , بازگشت به خويشتن , گرمارودي
چكيده فارسي :
رسالت هنر را برداشتن پرده از واقعيت‌هاي زندگي دانسته‌اند. شعر و ادبيات را به مثابه آيينه‌اي دانسته‌اند كه بسياري از حالات، ديدگاه‌ها، حوادث سياسي، اجتماعي و فرهنگي جوامع در هر دوره‌اي در آن متجلي مي‌شود. در اين بين شعر در جامعه ايران در طول تاريخ از جايگاه ممتازتري در مقايسه با ديگر جوامع برخوردار بوده است، به طوري كه آن را مهم‌ترين رسانه فرهنگي ايرانيان دانسته‌اند. شاعران هم به‌عنوان انديشمندان جامعه در جهت‌دهي فكري و اجتماعي جامعه نقش عمده‌اي را ايفا مي نمايند. در دهه‌هاي چهل و پنجاه شمسي طيفي از شاعران مذهبي ظهور كردند كه در مقايسه با شاعران نسل پيش از خود به لحاظ مباني فكري و گرايش‌هاي فرهنگي تفاوت‌هاي عمده‌اي داشتند. اين مقاله بر آن است كه زمينه‌هاي اجتماعي ظهور و مهم‌ترين درون‌مايه‌هاي شعري اين شاعران را مورد بررسي قرار دهد. اين پژوهش با روشي تاريخي ـ اسنادي و با بررسي اشعار شاعراني چون محمدرضا شفيعي‌كدكني، نعمت ميرزازاده، حميد سبزواري، مهرداد اوستا، طاهره صفّارزاده و موسوي گرمارودي به اين يافته رسيده كه پيدايش جريان مذهبي در شعر فارسي در دهه‌هاي مذكور متاثر از سير كلي جريان‌هاي فرهنگي جامعه بوده است. اين شاعران، همگام و متاثر از رهبران اجتماعي و فرهنگي جامعه ـ كساني چون امام خميني(ره)، جلال آل احمد و علي شريعتي ـ ضمن آگاهي‌بخشي به اقشار مختلف جامعه، در صف مقدم مبارزه با رژيم شاه و تلاش براي زمينه‌سازي براي پيروزي انقلاب قرار داشتند و مباني اجتماعي و سياسي شعر آنها بر محورهاي عمده‌اي چون: مخالفت و انكار ارزش‌ها و اقدامات جريان فرهنگي رسمي، دعوت به مبارزه با رژيم پهلوي، داشتن دغدغه هويت و تاكيد بر بازگشت به خويشتن اسلامي و مذهبي، تاكيد بر آموزه‌هاي ديني با اهميت دادن بر ابعاد سياسي آنها و تجليل از شخصيت امام خميني به‌عنوان رهبر انقلاب استوار بوده است.
چكيده لاتين :
It is said that the mission of art is removing the veil from realities of the life. Poetry and literature have known as mirror that a minifest many conditions, viewpoint, political, social and cultural events of communities in every period. Yet, the poetry in the history of Iran has been more prominent compared to other communities. So, the poetry has known as the most important iranian cultural media. Poets as well as scholars of community play a major role in direction of intellectual and social aspects of the society. In the sixty and seventy decades, a range of religious poets emerged, that in comparation with poets of earlier generation, their intellectual foundations and cultural trends had major differences. This paper wants to examine the field of social advent and major poetic themes of these poets. This research with historical-analytical method and studying poems of poets such as Mohammadreza Shafiei Kadkani, Nemat Mirzazadeh, Hamid Sabzevari, Mehrdade Avesta, and Tahereh Saffarzadeh, concluded that appearance of religious movement in Persian poem in mentioned decades has been affected of the overall cultural movements of society. These poems were participant and affected from social and cultural leaders of society like Imam Khomeini, Jalal Ale-Ahmad and Ali Shariati, in awaring the various social groups, at the forefront of the struggle against the pahlavi regime and effort to prepare the grounds for revolution. Social and political basic of their poetries were on the major axes such as; opposition and denial of values and actions of the privious state, inviting to flight against the Pahlavi regime, having identity concerns and emphasis on return to the Islamic and religious roots, emphasis on the religious rules with careing their political dimention and admiring the character of Imam khomeini as the supreme leader.
