ارايه مدلي تلفيقي جهت رتبه‏بندي توسعه منطقه‏اي مطالعه موردي؛ بخش بهداشت ‏و درمان استان مازندران

Presenting an integrated model for ranking regional development a case study of health and Medical sector of Mazandaran province

عدالت اجتماعي از مفاهيم بنيادين توسعه پايدار شهري است. در تبيين مفهوم عدالت اجتماعي، نياز به بررسي و شناخت مناطق از نظر امكانات و خدمات اوليه است. آشكار است كه توسعه متعادل و متوازن فضاهاي جغرافيايي، مستلزم بررسي دقيق و همه جانبه مسايل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و شناخت بهتر نيازهاي جامعه و بهبود آنهاست. بخش بهداشت و درمان به عنوان يكي از بخش‏هاي مهم اجتماعي كشور، نقش تعيين‏كننده‏اي در سلامت و تندرستي افراد جامعه دارد. پژوهش حاضر به بررسي وضعيت بهداشت و درمان و رتبه‏بندي شهرستان‏هاي استان مازندران در اين بخش پرداخته است. در اين مطالعه، پس از شناسايي معيارهاي موثر بر توسعه بخش بهداشت و درمان، جهت اختصاص اوزان به هر يك از آنها، با توزيع پرسشنامه‏اي بر اساس نظر كارشناسان اقدام به مقايسه زوجي معيارها به روش سلسله مراتبي فازي شد. نتايج وزن‏دهي بر طبق اين روش، نشان داد كه معيارهاي مراكز بهداشتي درماني با وزن 0969/0 ، تعداد روستاهاي تحت پوشش با وزن 0687/0 و موسسات درماني با وزن 0365/0 بيشترين اهميت را در بين معيارها دارند. در ادامه شهرستان‏هاي استان با استفاده از تكنيك‏هاي تاپسيس فازي و مدل الكتر در اين بخش رتبه‏بندي شدند. با توجه به اينكه نتايج حاصل از اين دو مدل در مواردي با يكديگر هم‏خواني نداشت، لذا براي رسيدن به يك اجماع كلي از يك تكنيك ادغامي تحت عنوان روش كپ‏لند استفاده شد. نتايج حاصل از اجراي تكنيك كپ‏لند نشان داد كه شهرستان‏هاي بابل، آمل و ساري در رتبه‏هاي نخست و شهرستان‏هاي سواد كوه، فريدونكنار و رامسر در رتبه‏هاي آخر قرار دارند.

Social justice is one of the most basic concepts of sustainable development. There is need for knowledge and examine about primary amenities in explanation of the concept of social justice. It is obvious that the balanced development of geographical spaces requires accurate and comprehensive study of socio-economic and cultural aspects for better identification to meet region’s needs. The health and medical sector as one of the important social infrastructures of the society plays a crucial role in the quality of human wellbeing and health. The present research attempted to study the condition of health and medical sector in Mazandaran province. In this study after identifying the effective criteria on this sector, a questionnaire was designed and completed by the experts to determine the weight of each criterion using pairwise hierarchical fuzzy. The results revealed that criteria of health and medical centers had the highest importance with 0.0969. The number of rural areas with medical service had weight of 0.0687, and medical institutions with the weight of 0.0365 placed next. Fuzzy TOPSIS and ELECTER were employed to rank the townships of the province. An integrated model as Kapland was used regarding to the fact that in some cases there was no complete correspond between the two models. The result showed that Babol, Amol and Sari townships had the first rank respectively while Savadkoh, Fraydoonkenar and Ramsar had the lowest place by their rank.