نفي اشتراك معنوي مفهوم وجود در عرفان و حكمت متعاليه

The Negation of Content Participation of the Concept of Existence in Islamic Gnosis and Transcendent Theosophy

در علمِ منطق اشتراك لفظي و اشتراك معنوي بر اساسِ وضعِ اعتباري اهلِ زبان تعريف شده است، اما ملاصدرا با اشاره به اين‌كه فيلسوف اهميتي براي معانيِ لغوي و عرفي قايل نيست، اين دو اصطلاح را درباره حقايق اشيا و ارتباط لفظِ واحد با آن‌ها تبيين كرده است. بنابر «وحدت تشكيكي وجود» مفهوم وجود مشترك معنوي است، زيرا حاكي از حقيقت واحدي است كه در همه موجودات مشترك است، اما بنابر «وحدت شخصي وجود» كه ابن‌‌عربي با كشف و شهود بدان رسيد و ملاصدرا در مباحث علت و معلول آن را اثبات كرد، يگانه مصداقِ وجود خداوند است و ديگر بحث از اشتراك لفظي يا معنوي وجود منتفي خواهد بود. بر اين اساس، «وجود» حقيقتاً به ممكنات اسناد داده نمي‌‌شود، بلكه يا بايد با اصطلاح خاص عرفاني به آن‌ها «كاين» گفت و يا بايد وجود را به مجاز به آن‌ها نسبت داد؛ مجازي كه ملاصدرا آن را «مجاز عرفاني» ناميده و متفاوت از «مجاز لغوي» است.

In science of logic equivocation and content participation has been described on the basis of the literary contractions among men of letters, but Mulla Sadra referring to that philosopher doesnʹt pay attention to these contractions, explains the two terms on the basis of realities of things and the relation of single word (wujud) with them. As a result of the "graded unity of being", the concept of existence is content participated; since it indicates on a single truth that is common in all creatures. But according to "particular unity of existence" that Ibn Arabi found it through intuition and Sadra proved it in discussing about cause and effect, the only extension of existence is God and thus, all discussions of equivocation and content participation will be meaningless. Therefore, we cannot really predicate "existence" to the possibilities, but we have two options: either predicate it to them by using a special gnostic term called "entity", or predicate the existence to them, metaphorically. A metaphor mulla Sadra names it as a ʹgnostic metaphorʹ which is different from verbal one.