باورپذيري اطلاعات از آغاز تا عصر ديجيتال

Information Credibility: from Inception to the Digital Era

هدف: مقاله حاضر كوششي است در شناساندن تاريخچه، تعريف، ابعاد، و زمينه‌‌هاي پژوهشي و كاربردي باورپذيري اطلاعات با تاكيد بر محيط اطلاعاتي وب. روش: مقاله حاضر به روش كتابخانه‌اي و از طريق مرور ادبيات موجود در رشته‌‌هاي ارتباطات، جامعه‌شناسي، اطلاع‌رساني و علوم رايانه انجام گرفته است. يافته‌ها: باورپذيري مفهومي چندبعدي و گسترده است كه بر روي ابعاد اساسي آن توافقي وجود ندارد. باورپذيري بيشتر نوعي ارزيابي از سوي دريافت‌كننده است كه هم بايد قضاوت‌‌هاي عيني مانند كيفيت و دقت اطلاعات را در خود داشته باشد و هم قضاوت‌‌هاي ذهني مانند تخصص و اعتمادپذيري منبع. پژوهش‌ها درباره باورپذيري كه بيشتر به دو شيوه كاربرد سياهه وارسي و پيمايش انجام شده‌اند با چالش‌هاي فراواني به ويژه در محيط وب روبه‌رو هستند. اصالت/ارزش: باورپذيري اطلاعات از جمله مهمترين نگراني‌ها در محيط‌هاي جديد اطلاعاتي و رسانه‌اي بوده و نيازمند توجه جدي است. مقاله حاضر نخستين مقاله‌اي است كه در زبان فارسي درباره اين مفهوم به نگارش درآمده است.

Purpose: the present paper aims to describe the history, dimensions, and research and application areas of information credibility especially in the web information environment. Methodology: reviewing related literature in communication, sociology, information science and computer science. Findings: credibility is a multidimensional and expansive concept for which an agreement has not been reached. Credibility is basically an evaluation related to the user by which both objective judgments like quality and accuracy of information and subjective judgments like trustworthiness and expertise should be took into consideration. Research area of credibility conducted usually by checklist and survey approaches comes across many challenges especially in the web environment. Originality/value: information credibility is a major concern in new information and media environments and needs serious consideration. Furthermore, the present paper is the first in Persian language concerning the concept.