تاثير هورمون‌هاي TDZ و 2,4-D بر توليد كالوس و اندام‌زايي در گونه Eucalyptus rubida

Effects of TDZ and 2,4-D growth regulators on callus production and organogenesis in Eucalyptus rubida

اكاليپتوس‌ها متعلق به خانواده Myrtaceae و بومي‌ استراليا هستند. گونه Eucalyptus rubida يك گونه سريع‌الرشد با توليد چوب، خواص دارويي بالا و مناسب جنگل‌كاري در بخشي از مناطق ايران است. بعلت آنكه ايران ازجمله كشورهاي با پوشش كم جنگلي است، توليد انبوه گونه مذكور در جنگل‌كاري‌ها مفيد مي‌باشد. بنابراين در اين پژوهش اثر هورمون‌هاي TDZ و 2,4-D بر توليد كالوس و اندام‌زايي در E. rubida مورد بررسي قرار گرفت. اكسين‌ها و سيتوكينين‌ها دو گروه از تنظيم‌كننده‌هاي رشد مي‌باشند كه در كالوس‌زايي و پيشبرد كالوس به سمت جنين‌زايي و يا اندام‌زايي در غلظت‌هاي متفاوت نقش بسزايي دارند. بنابراين بذر E. rubida به‌‌منظور توليد گياهچه‌هاي عاري از آلودگي در محيط كشت MS با نصف ميزان نيترات كشت شد. از كاشت ريزنمونه‌هاي برگ كوتيلدوني‌، ريشه و ساقه گياهچه‌هاي حاصل در محيط كشت MS با 9 تيمار هورموني مختلف TDZ و 2,4-D جهت كالوس‌زايي و متعاقب آن اندام‌زايي از كالوس استفاده شد‌. بر اساس تجزيه نتايج آزمون آماري بهترين تيمار جهت كالوس‌زايي mg/l 5/0 :TDZ، mg/l 1 :2,4-D، توليد كالوس‌هاي ريشه‌زا mg/l 1/0 :TDZ، mg/l 1 :2,4-D و توليد كالوس‌هاي جنين‌زا mg/l 5/0 :TDZ، mg/l 5/0 :2,4-D شناسايي گرديد.

Eucalyptus species belongs to Myrtaceae family and native of Australia. Eucalyptus rubida with medicinal usage is a fast growing tree species, with high wood yielding. Iran is a country with low cover forest, therefore, it is suitable for silviculture programs in some part of the country. Auxins and cytokinines are two main groups of growth regulators with different concentrations, having important role in callus formation and in somatic embryogenesis as well as organogenesis stages. Requirement of seedling production of E. rubida was the reason for this study. Effects of 2,4-D and TDZ as the growth regulators on callus production and organogenesis of the species was investigated. E. rubida seeds were sterilized and cultured on MS medium with half of required nitrate concentration for a large number of sterile seedlings production. Explants of cotyledon, root and stem of the seedlings were planted on MS medium with nine different treatments of TDZ and 2,4-D hormones levels in order to callus formation and then organogenesis phenomena. The best recognized treatment for callus production was: TDZ with 0.5 mgl-1 and 2,4-D with 1 mgl-1; for organogenic callus production was TDZ: 0.1 mgl-1, 2,4-D: 1 mgl-1 and for embryogenic callus production was TDZ:0.5 mgl-1, 2,4-D: 0.5 mgl-1.