ارزيابي تنوع ژنتيكي پسته هاي منطقه خراسان با استفاده از صفات مورفولوژيكي و نشانگر مولكولي RAPD

Investigation of genetic diversity among Pistachio vera in the khorasan by using morphological characters and RAPD molecular marker

پسته به دليل خصوصيت دوپايگي و هتروزيگوسي بالا، داراي تنوع ژنتيكي نسبتا زيادي مي باشد. در اين پژوهش 40 ژنوتيپ نر و ماده در منطقه فيض آباد خراسان با استفاده از صفات مورفولوژي، فنولوژي و همچنين نشانگر مولكولي رپيد مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه برخي صفات چون تاج پوش درخت، رشد ساليانه، تراكم جوانه مركب و همچنين زمان ايجاد گل آذين و برگ با داشتن ضريب تغييرات بالا، بيشترين تنوع را نشان دادند. تجزيه خوشه اي داده هاي مورفولوژيكي، ژنوتيپ ها را به سه گروه تقسيم كرد. در بين ژنوتيپ هاي ماده، تعدادي از ژنوتيپ ها چون (?بادامي سفيد 1?، ?سفيد صابوني 2?، ?گرمه سياه? و ʹقرمز درشت زود رس?) بر اساس صفاتي چون خنداني، اندازه و ميزان درصد پروتيين و چربي مغز برتري نسبي نشان دادند. در آزمايش رپيد تعداد 15 آغازگر مورد استفاده، 123 باند توليد كردند كه در مجموع 115 باند در بين حداقل دو ژنوتيپ چند شكلي 200 جفت باز تخمين زده - نشان دادند. اندازه باندهاي توليد شده در تمام آغازگرها در محدوده 3000 به دست آمد. متوسط درصد BC شد. بيشترين تعداد باندهاي توليدي 12 عدد و به وسيله آغازگر 18 (Rp) 92 درصد بود. مجموع قدرت تفكيك / چند شكلي در بين تمام آغازگرهاي مورد استفاده 4 نشان دادند. بيشترين ميزان قدرت / 74 بود و هر كدام به طور ميانگين قدرت تفكيك 97 / آغازگرها 54 7 بود. نتايج به دست آمده از ماتريس تشابه بيشترين شباهت / برابر 89 BC تفكيك مربوط به پرايمر 12 70 درصد) را بين ?بادامي سفيد 3? و ?ژنوتيپ 7? نشان داد. كمترين شباهت ( 18 درصد) در بين ) ژنوتيپ ماده ?گرمه سياه? و ژنوتيپ ماده ?سفيد صابوني 1? بود. تجزيه كلاستر بر اساس ضريب تشابه 0 ژنوتيپ هاي مورد بررسي را در هشت گروه قرار داد / دايس و روش يو.پي.جي.ام.آ در حد تشابه 41 كه ?ژنوتيپ صابوني سفيد 1? و ?ژنوتيپ 4? از ديگر ژنوتيپ ها به طور جداگانه اي تفكيك شدند. نتايج به دست آمده تنوع ژنتيكي بالايي را در بين ژنوتيپ هاي مورد بررسي نشان داد.

Pistachio has a high genetic diversity because of dioeciously and heterozygous nature. In this study, morphological and phonological characters of 40 male and female genotypes, so RAPDs marker of 38 male and female genotyps from Faizabad region of Khorasan province were evaluated. Results showed that some characters such as tree canopy, annual growth, winter bud density and the time of flowering and also leaf bud burst with high coefficients of variation showed high diversity. The cluster analysis of morphological data divided the female and male genotypes into 3 groups. Among the female genotypes, some of them such as ‘Badami Sefid1’, ‘Sefid Sabuni2’, ‘Garme Siah’ and ‘Ghermez Dorosht Zoodras’ were the best genotypes, in point of split shells, size of nut, protein and lipids percentage of kernel. In RAPDs experiment fifteen primers were used that produced 123 bands which among them 115 were polymorphic even between two genotypes. Size of produced bands was in range of 200-300 bp. The highest number bands were 12 and achieved by BC18 primer. Means of polymorphism among used primers was 92.83 percentages. Total resolving power was 74.54 with the mean of 4.97. Primer BC12 RAPD showed the most resolving power equal to 7.89. Based on similarity matrices the lowest genetic similarity (0.18) was between ‘Garme Siah’ and ‘Sefid Sabuni1’ genotypes and the highest (0.70) detected between ‘Badami Sefid3’ and ‘Genotype7’. Cluster analysis based on Dice similarity coefficients and UPGMA method were divided the genotypes into 8 subclusters at similarity level of 0.41, which ‘Sefid Sabuni1’ and ‘Genotype4’ genotypes of the other genotypes was separated individually. Results showed that there are high genetic diversity in the studied genotypes.