كارايي دروني و اثربخشي بيروني برنامه درسي دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي از ديدگاه دانشجويان، دانش‌آموختگان و اعضاي هيات‌علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد

Evaluation of Internal Efficiency and External Effectiveness of the General Medicine Curriculum: Perspectives of Students, Graduates and Faculty Members at Shahid Sadughi University of Medical Science

مقدمه: آموزش پزشكان كارآمد و اثربخش، همواره مورد توجه دانشكده هاي پزشكي بوده است. اين امر مستلزم بررسي برنامه آموزشي و برنامه درسي و سپس، بازنگري و بهبود كيفي آن است. پژوهش حاضر به منظور ارزيابي كارايي دروني و اثربخشي بيروني برنامه درسي دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد صورت پذيرفت. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي در سال 1390 در دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد انجام شد. جامعه آماري شامل دانش‌آموختگان دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي از سال 1385 تا سال1390، دانشجويان سال چهارم تا هفتم دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي و اعضاي هيات‌علمي دانشكده پزشكي اين دانشگاه بوده است. نمونه‌ در دسترس از دانش‌آموختگان (40 نفر) و اعضاي هيات علمي (70 نفر) و نمونه تصادفي از دانشجويان (200 نفر)، انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در زمينه كيفيت دروني برنامه درسي، پرسشنامه كارايي دروني برنامه درسي استفاده شده در تحقيق كوچك‌پور بر اساس طبقه‌بندي ده گانه اكر (Akker) بود. براي جمع‌آوري اطلاعات در زمينه كيفيت بيروني برنامه درسي از پرسشنامه محقق‌ساخته پايا و روا بر اساس سه عنصر دانش، مهارت و نگرش استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تي استاندارد و تحليل واريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: كارايي دروني تمامي عناصر برنامه درسي در دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي از ديدگاه دانشجويان، دانش‌آموختگان و اعضاي هيات علمي، كم‌تر از سطح كفايت مطلوب (چارك سوم Q3)، اما بيش از حد كفايت قابل قبول (چارك دوم Q2) بود. اثربخشي بيروني برنامه درسي در زمينه دانش و نگرش ايجاد شده در دانش‌آموختگان در سطح مطلوب قرار دارد در حالي كه مهارت‌هاي كسب شده توسط آنان، اگر چه از حداقل لازم برخوردار مي‌باشد اما در سطح مطلوبي نيست. همچنين در تمام عناصر برنامه درسي، بالاترين ميانگين كارايي دروني مربوط به اساتيد و كم‌ترين ميانگين مربوط به دانش‌آموختگان مي‌باشد. نتيجه‌گيري: بازنگري و طراحي مجدد برنامه درسي دوره دكتراي حرفه‌اي پزشكي به منظور ارتقاي كيفي كارايي دروني و اثربخشي بيروني آن از سطح متوسط به سطح مطلوب، اهميت و ضرورت دارد.

Introduction: Educating efficient doctors has always been a concern for medical schools. Therefore, it is necessary to study the educational programs and do revision and quality improvements accordingly. This study was performed to evaluate the internal efficiency and external effectiveness of the general medicine curriculum in Shahid Sadughi University of medical sciences. Methods: This study was a descriptive survey research done in 2012 in Shahid Sadughi University of Medical Sciences (Yazd, Iran). The population included all general medicine graduates from 2007 to 2012, all undergraduate medical students passing their fourth to seventh academic year, and all faculty members of the medical school. Seventy faculty members and 40 graduates were selected using convenient sampling method, and 200 students through simple random method. Internal quality of curriculum was analyzed by Kuchakpoor questionnaire based on Akkerʹs curriculum classification. External effectiveness of curriculum was analyzed by a researcher-made questionnaire designed to cover knowledge, skill, and attitude aspects. Data were analyzed through standard t and MANOVA. Results: Internal efficiency of all elements of the general medicine curriculum was less than the desirable level (third quartile: Q3) and more than acceptable level (second quartile: Q2) from the students’, graduates’ and faculty members’ viewpoints. External effectiveness of curriculum regarding graduate knowledge and attitude was at a desirable level, while the graduate skills were not at desirable level. In all of elements of the curriculum, faculty members gave the highest internal efficiency averages and graduates had the lowest. Conclusion: Review and revision of general medicine curriculum is necessary to promote internal efficiency and external effectiveness from average level to desired level.