بررسي نقش ادراك بيماري در رابطه بين طرح‌واره‌هاي‌ ناسازگار اوليه و سطح ناتواني حركتي در بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس

Investigating the effect of illness perception on the relationship between early maladaptive schemas and level of motor disability in multiple sclerosis patients

زمينه و هدف: طرحواره‌ها الگوهاي شناختي هستند كه تاثير عمده‌اي بر ادراك و رفتار دارند. بنابراين بررسي آن‌ها در تعيين و تغيير رفتارهاي مرتبط با سلامت در بيماران مبتلا به MS (Multiple sclerosis) ضروري مي‌باشد. هدف اين مطالعه، بررسي نقش ميانجي ادراك بيماري در ارتباط ميان طرحواره‌هاي‌ ناسازگار اوليه حوزه طرد و بريدگي و سطح ناتواني حركتي در بيماران مبتلا به MS بود. مواد و روش‌ها: نمونه متشكل از 104 نفر از بيماران MS مراجعه كننده به كميسيون MS اصفهان بود كه به صورت تصادفي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه طرحواره Young (YSQ-SF يا Young schema questionnaire-short form) و پرسش‌نامه ادراك بيماري (Brief-IPQ يا Brief illness perception questionnaire) بود. ناتواني حركتي نيز به وسيله مقياس وضعيت ناتواني (EDSS يا Expanded disability status scale) ارزيابي شد. همچنين روش مورد استفاده، تحليل رگرسيون سلسه مراتبي و آزمون Sobel بود. يافته‌ها: طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه در حوزه طرد و بريدگي به طور معني‌دار، پيش‌بيني كننده ادراك بيماري (001/0 ? P)، ناتواني حركتي (001/0 ? P تا 012/0 ? P) و ادراك بيماري به طور معني‌دار، پيش‌بيني كننده ناتواني حركتي بود (001/0 ? P). بنابراين، طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه با نقش ميانجي ادارك بيماري، تعيين كننده سطح ناتواني حركتي مي‌باشد. نتيجه‌گيري: بيماران MS كه داراي طرحواره‌هاي‌ ناسازگار اوليه در حوزه طرد و بريدگي بودند، ادراك منفي‌تري از بيماري خود داشتند و ناتواني حركتي بيشتري را نيز گزارش دادند. يافته‌هاي‌ اين پژوهش مي‌تواند براي ارايه خدمات روان‌شناختي مناسب در جهت بهبود كيفيت زندگي و افزايش رفتارهاي مرتبط با سلامت بيماران مبتلا به MS سودمند باشد.

Aim and Background: Schemas are cognitive patterns that have a major impact on the perception and behavior. Therefore, it is necessary to investigate their role in determining and changing health related behaviors in MS patients. The purpose of this study is to investigate the mediating effect of illness perception on the relationship between early maladaptive schemas in the domain of rejection and disconnection and the level of motor disability in MS patients. Methods and Materials: 104 participants with MS, who referred to the MS Commission in Isfahan, were selected randomly. The research tools were Young Schema Questionnaire-Short Form (YSQ-SF), the Brief Illness Perception Questionnaire (Brief IPQ). The level of motor disability was assessed by Expanded Disability Status Scale (EDSS). Data were analyzed using hierarchical multiple regression and Sobel Test. Findings: Early maladaptive schemas in the domain of rejection and disconnection significantly predicted illness perception (P ? 0.001( and motor disability (between P ? 0.000 to P ? 0.012), and illness perception significantly predicted motor disability (P ? 0.000). Therefore, early maladaptive schemas, with the mediate role of illness perception, predict the level of disability. Conclusions: Results supported that those MS patients with early maladaptive schemas in the domain of rejection and disconnection, have a higher level of negative perception to their illness and subsequently, higher level of disability. These results can be helpful in planning for providing psychological interventions to improve quality of life and increase health related behavior in MS patients.