رابطه علي تيپ زماني، خستگي مزمن با سطح IgM (Immunoglobulin M) سرم كاركنان شيفتي

Relationship between circadian type, chronic fatigue and M immunoglobulin serum level in shift staff

زمينه و هدف: خستگي ناشي از فعاليت در شيفت شب، خطر بيماري‌هاي وابسته به سيستم ايمني را تشديد مي‌كند، تيپ زماني در نقش يك عامل اثرگذار در ايجاد خستگي و تعيين ميزان آسيب‌پذيري از اهميت برخوردار است. هدف از اين پژوهش، رابطه تيپ زماني، خستگي مزمن با سطح IgM (Immunoglobulin M) سرم در كاركنان شيفتي بوده است. مواد و روش‌ها: روش تحقيق، توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه آماري، كاركنان شيفت شب يكي از شركت‌هاي فولادسازي اصفهان در سال 1390 بوده‌اند كه با نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي تعداد 221 نفر انتخاب شدند. تيپ زماني با دو پرسش‌نامه صبح‌خيزي Torsvall و Akerstedt، سياهه تيپ شبانه‌روزي Folkard و خستگي مزمن با پرسش‌نامه Barton و همكاران ارزيابي شد. سطح IgM سرم خون به روش نفلومتري انجام شد. داده‌ها با ضريب همبستگي Pearson و تحليل مسير جهت مدل‌يابي معادلات ساختاري در نرم‌افزار SPSS نسخه 15 و LISREL نسخه 5/8 تحليل گرديد. يافته‌ها: بين انعطاف‌پذيري و خستگي مزمن رابطه منفي، بين صبح‌خيزي، كسالت‌پذيري و خستگي مزمن رابطه مثبت و بين خستگي مزمن و سطح IgM رابطه منفي وجود داشت (01/0 < P). نتيجه‌گيري: تيپ‌هاي صبح‌خيز و كسالت‌پذير به جهت خستگي بيشتر و كاهش سطح IgM براي تحمل شيفت با مشكلات بيشتري روبه‌رو هستند. از اين رو ارزيابي تيپ زماني خواب براي گزينش مناسب شيفت كاران و ارتقاي بهداشت جسمي آن‌ها مي‌تواند موثر باشد.

Aim and Background: Fatigue increases the risk of diseases related to the immune system due to night shift working. Circadian type is known as an effective factor on fatigue and vulnerability with shift work. This study aimed to investigate the relationship of circadian type, chronic fatigue and M immunoglobulin serum (IgM) level. Methods and Materials: This was a descriptive study in which the subjects consisted of staff working at the night-shifts in steel companies in Isfahan. By the use of cluster random sampling method, 221 employees were selected. They completed the Composite Morningness Questionnaire, Circadian Type Questionnaire, and Chronic Fatigue Questionnaire. The serum level of IgM was measured by the nephelometric method. Data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient and path analysis for the structural equation modeling with LISREL 8.5 and SPSS for Windows 15.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA). Findings: Significant correlation was found between morningness, flexibility, languidness, and chronic fatigue and the serum IgM (P < 0.01). Conclusions: Morning and languidness type were prone to fatigue and decreased serum IgM level and such staff are faced with more problems. Therefore, considering circadian type to select shift workers can be effective on health promotion.