ارزيابي توان توسعه گردشگري بر اساس الگوي پهنه بندي عملكردي و روش چندمتغيره (مطالعه موردي: محورمشهد-كلات)

Evaluation of tourism development capability in Mashhad-Kalat corridor based on functional zoning and multi-criteria method using GIS

در اين تحقيق، ارزيابي محيطي محدوده محور كلات و حوزه هاي پيراموني آن با استفاده از روش پهنه بندي عملكردي انجام شد. براي اين منظور، 8 لايه كلان در منطقه شامل لايه هاي اطلاعاتي اقليم، توپوگرافي، زمين شناسي، خاك، هيدرولوژي، اكولوژي، مخاطرات طبيعي و كاربري زمين تهيه گرديد. با رويكرد ارزيابي چندمتغيره، 20 متغير اصلي از اين لايه هاي كلان استخراج شده و به عنوان عوامل موثر بر شكل گيري پهنه هاي عملكردي، در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي تجزيه و تحليل گرديد. متغيرها با روش سلسله مراتبي وزن دهي و كلاسه ها با منطق بولين (صفر و يك) ارزش گذاري شدند و در نهايت با تلفيق وزن متغيرها و امتيازات كلاسه-ها، در سيستم اطلاعات جغرافيايي، همپوشاني جبري انجام شد. نتايج مطالعه نشان داد كه حدود7/41 درصد از كل محدوده مورد مطالعه داراي توان محيطي كافي براي توسعه فعاليت هاي گردشگري در تلفيق با ساير فعاليت هاي توسعه اي و 8/34 درصد از كل محدوده توان محيطي كافي براي توسعه اكوتوريسم و نوع تفرج گسترده را دارد. همچنين پهنه بندي عملكردي به دست آمده در نهايت سه حوزه محيطي در امتداد محور مشخص شد و چشم انداز عمومي توسعه گردشگري منطقه نيز تدوين گرديد.

In this study environmental assessment of Kalat corridor and surrounding area was considering by using functional zoning techniques. For this purpose eight macro information layers in the area include climate, Topography, geology, soil, hydrology, ecology, natural hazards and land use information layers were identified. Then twenty extracted micro variable were plotted as effective factors on formation of functional zoning. Then these variables classified based on their sub classes. At the first level, the variables were weighted with approach of multi criteria evaluation and then the classes were valued by using Boolean logic (zero and 1). Finally with combining the variables weights and classes values the layers overlayed in GIS. The result of functional zoning indicate that 41.7% of total the study area have adequate environmental capacity for tourism development in combining with other activates and 34.8% of total area particular in highland have adequate capacity for ecotourism and extensive promenade. Also functional zoning was determined and three differentiation environment zones defined in corridor and general landscape of truism development in this area illustrated.