اثر شدت هاي مختلف چراي گوسفند بر شايستگي مراتع استپي (مطالعه موردي: مراتع استپي ساوه)

Effect of different grazing intensities of sheep on range suitability of steppe rangelands (Case study: steppe rangelands Saveh)

در اين مطالعه اثر شدت هاي مختلف چرا بر شايستگي مراتع استپي ساوه با استفاده از روش فايو، بررسي شد. سه مدل توليد علوفه، منابع آب و حساسيت به فرسايش اجزاي مدل اصلي نهايي را تشكيل مي دهند. طبق نتايج مدل شايستگي حساسيت به فرسايش، مراتع مورد مطالعه در كلاس شايستگي 2S (به جز در مناطق شيبدار) قرار گرفته‌است. در مدل منابع آب، مرتع نعمتي (با شدت چراي متوسط) و مرتع شيرعلي بگلو (شدت چراي زياد) در كلاس شايستگي 1S و مرتع چگنه (شدت چراي نسبتاً زياد) در كلاس شايستگي 2S قرار گرفت. نتايج مدل توليد نشان مي دهد كه چراي مفرط و حضور گياهان غير‌خوشخوراك و توليد كم در مرتع شيرعلي بگلو باعث شده شايستگي توليد اين مرتع در كلاس 3S واقع شود و همين عامل بر شايستگي نهايي اين مرتع تاثير گذاشته به‌طوري‌كه شايستگي نهايي مرتع در كلاس 3S واقع شود. در مرتع چگنه هر سه عامل مورد مطالعه بر شايستگي مرتع تاثير يكساني دارند با اين حال فاصله زياد برخي از نقاط مرتع از تنها منبع آب باعث شايستگي كم اين قسمت از مرتع شد. در مرتع نعمتي نيز محدوديتي از لحاظ منابع آب و توليد علوفه وجود نداشت (كلاس شايستگي 1S)، حساسيت به فرسايش سازندهاي مرتع باعث شد تا در مدل نهايي شايستگي، مرتع در كلاس شايستگي 2S قرار گيرد. به ‌طوركلي مقدار توليد علوفه و حساسيت به فرسايش تاثير عمده‌اي بر شايستگي مراتع استپي ساوه داشته ‌است و بهره‌برداري از مراتع براساس ظرفيت چرا و آمادگي مرتع مي تواند در افزايش شايستگي مراتع استپي براي چراي گوسفند موثر باشد.

In this research, the effect of different grazing intensities has been done in steppe rangelands of Saveh, Markazi province by FAO method. Three sub-models, including forage production, water resources and soil erodibility were considered as the main components of the final model. This research has been done in steppe rangelands of Saveh, Markazi province, Iran. Four sites with the same ecological condition were selected. This research was done by FAO method. According to the results of the model sensitivity to erosion, studied ranges were classified in class S2 (Except in steep areas). The model of water resources, Nemati rangeland (moderate grazing intensity) and Sherali Baglu rangeland (high grazing intensity) were classified in class S1 Chaganeh rangeland (grazing intensity is relatively high) is located in S2. However, results from the production model showed excessive grazing and the presence of unpalatable plants and low production of rangeland in Sherali Baglu makes production suitability located in S3. These factors affect on final suitability so rangeland suitability located in S3. However, in Chaganeh rangeland each of the three factors was affected on rangeland suitability approximately the same. However high distance some parts within the range from the only source of water were causes low suitability of this part of the pasture. In Nemati, rangeland were not limited in favor of forage production and source of water. Utilization of rangeland based on grazing capacity, ranges over readiness and rehabilitation of degraded areas can improve the suitability of steppe rangelands.