اهميت استراتژيك گاز طبيعي و لزوم مديريت و اصلاح الگوي مصرف

Strategic Importance of Natural Gas and Necessity of Management and Reform on its Consumption Pattern

امروزه نه‌تنها توسعه، بلكه ادامه زندگي نيز نيازمند انرژي است. در جهان امروز تامين انرژي از طريق حامل‌هاي متنوع چون نفت، گاز، فراورده‌هاي حاصل آن و انرژي‌هاي تجديدپذير صورت مي‌گيرد؛ بنابراين با توجه به نقش موثر انرژي در توسعه و رفاه اقتصادي و افزايش مصرف انرژي به‌موازات رشد و توسعه كشور و عنايت به محدود بودن منابع، به‌ويژه گاز طبيعي و به‌منظور پيشگيري از مواجه شدن با بحران در آينده، لزوم مديريت صحيح مصرف انرژي (گاز) را ضروري كرده است. در اين مطالعه ضمن نگاهي به آخرين وضعيت ذخاير، ميزان توليد و مصرف گاز طبيعي در ايران و جهان، تاثير عوامل قيمت، درآمد، تعداد مشتركين مصرف گاز را مورد بررسي قرار مي‌دهيم. به اين منظور از داده‌‌هاي سري زماني سالانه طي دوره 1360 تا 1387 و روش حداقل مربعات معمولي استفاده شده است. نتايج اين مدل نشان مي‌دهد كه گاز طبيعي در سبد مصرف خانوار يك كالاي ضروري است؛ به‌طوري‌كه كشش درآمدي مصرف گاز در حدود 32/0 و كشش قيمتي 057/0 مي‌باشد. همچنين با افزايش يك درصدي تعداد مشتركين، مصرف، 68/0 درصد افزايش خواهد يافت. براساس نتايج به‌دست‌آمده، درصورتي‌كه مديريت و كنترل صحيحي بر مصرف گاز طبيعي صورت نگيرد، در آينده نه‌چندان دور، كشور با مشكلات غيرقابل‌تصوري مواجه خواهد شد و ازاين‌رو ضرورت مصرف بهينه گاز، الزامي به‌نظر مي‌رسد. مقاله حاضر ضمن تبيين اين ضرورت، سياست اصلاح قيمتي و راهكار‌هاي فرهنگي و تشويقي را توصيه مي‌نمايد.

In modern times, not only economic development, but continuation of life depends on energy. In todayʹs world, energy is provided by various resources, such as oil, gas and renewable energies. Therefore, due to the strategic importance of energy in economic development and social welfare and given the limited volume of energy resources, especially natural gas, it is necessary to manage proper consumption of such valuable resources as natural gas in order to avoid an energy crisis in the near future. The present study, will discuss the latest situation of natural gas reserves, production and consumption of in the world as well as in Iran, and factors consumption, including gas price, people’s income, and number of subscribers are reviewed. For this purpose, the annual data for the period of 1981-2008, and the ordinary least squares method is used. The results indicate that natural gas is an essential item in households consumption basket with the income elasticity of gas consumption standing at about 32% and the price elasticity of demand for gas amounting to about 57%. Findings also show that one percent increase in the number of gas subscribers will increase consumption by 0.68%. It seems that if in the absence of proper management and control on gas consumption, the country will face unimaginable problems in the near future. Therefore, it is imperative to optimize gas consumption. This paper explains the necessity of gas price adjustment while recommending the use of cultural mechanisms and other incentives to achieve that goal.