بررسي توارث مقاومت به بيماري سپتوريوز برگي در گندم در شرايط گلخانه توسط روش تجزيه ميانگين نسل ها

Study on inheritance of resistance to Septoria tritici Blotch of wheat by generation mean analysis

جهت بررسي نحوه توارث مقاومت به بيماري سپتوريوز برگي گندم از روش تجزيه ميانگين نسل ها استفاده گرديد. به همين منظور 6 نسل (والد اول، والد دوم، نسل اول، نسل دوم و تلاقي هاي برگشتي) حاصل از 3 تلاقي در قالب طرح كاملا تصادفي در شرايط گلخانه كشت گرديدند. گياهچه هاي اين نسلها در محيط گلخانه در مرحله دو برگي توسط ايزوله قارچ عامل بيماري مايه كوبي شدند و صفات سطح نكروزه و سطح پوشش پيكنيدي و سطح زير منحني پيشرفت بيماري ارزيابي گرديدند. نتايج (pAUDPC و nAUDPC) براي هر دو صفت نكروز و پيكنيد (AUDPC) تجزيه ميانگين نسل ها نشان داد اثرات افزايشي، غالبيت و اپيستازي در كنترل كليه صفات نقش داشتند، غالبيت در كنترل صفات از اهميت بيشتري برخوردار × البته نقش اثرات غالبيت و اثرات متقابل غالبيت بود. نتايج به دست آمده از برآورد هاي هتروزيس و توانايي نسبي نيز بيان كننده اين موضوع بود. متوسط 93 درصد بود. درجه غالبيت براي كليه / توارث پذيري عمومي براي صفات مورد بررسي بين 73 تا 6 صفات بيشتر و يا كمتر از يك به دست آمد كه تاييد كننده عمل غالبيت و فوق غالبيت ژن ها در كنترل صفات بود. بنابراين توصيه مي شود كه از روش هاي مبتني بر هيبريداسيون و يا روش گزينش در نسل هاي پيشرفته و انتهايي براي بهبود مقاومت به بيماري سپتوريوز برگي گندم استفاده گردد.

To study inheritance of resistance to septoria tritici Blotch in wheat, the generation means analysis method was used. So six generations (P1, P2, F1, F2, BC1 and BC2) were planted under completely randomized design with three replications in greenhouse. Seedlings were inoculated at the second-leaf stage with an isolate of Septoria tritici and Necrosis and Picnidia density and Area Under Disease Progress Curve for both traits (Necrosis and Picnidia) were evaluated. Results of generation mean analysis showed that the additive, dominance and epistatic effects were effective in all traits, but the role of dominance effects and dominance × dominance interactions was more important. The results of the estimated degree heterosis and potance ratio confirmed the more importance of dominance effect in genetic control of studied traits. Average broad sense heritabilities were between 73 and 93.6 for all traits. Degree of dominance being more and less than one, confirmed dominance and overdominance gene effects. Therefore, it is recommended to use the breeding methods based on hybridization and or selection in final generations to improve resistance to Septoria tritic blotch.