معادلات آلومتريك زي‌توده و اندوخته كربن بذر بلوط ايراني (Quercus brantti) و تعيين عناصر غذايي آن در جنگلهاي لردگان استان چهارمحال و بختياري

Allometric equations of biomass and carbon stocks for Quercus brantti acorn and its nutrition elements in Lordegan, Chaharmahal Va Bakhtiari

ترسيب كربن به‌عنوان يكي از مهمترين مزاياي درختان در اكوسيستم‌هاي جنگلي بوده كه در اندام‌هاي مختلف آنها ازجمله بذر انجام مي‌شود. اختصاص كربن در اندام‌هاي مختلف به‌عنوان يك فرايند كليدي در چرخه كربن محسوب مي‌شود. مقدار كربن موجود در هر اندام، زمان باقي ماندن كربن در اكوسيستم و چرخه كربن آن را تعيين مي‌كند. بذر بلوط ايراني (Quercus brantti) در جنگلهاي زاگرس از جنبه‌هاي مختلفي حايز اهميت است. علاوه بر ارزش‌هاي تغذيه‌اي، دارويي و اكولوژيك، زي‌توده و مقدار اندوخته كربن اين بخش از درخت از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اين تحقيق كه در جنگلهاي استان چهارمحال و بختياري انجام شد، تعداد 35 پايه بلوط ايراني در دو شكل تك‌پايه و جست‌گروه به‌صورت تصادفي انتخاب و آماربرداري از صفات كمي كليه پايه‌ها انجام شد. سپس بذر تمامي پايه‌ها به‌صورت جداگانه برداشت شده و وزن تر آنها در عرصه اندازه‌گيري شد. وزن خشك نمونه‌ها، مقدار كربن و ساير عناصر غذايي موجود در بذر نيز در آزمايشگاه مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه زي‌توده بذر در درختان تك‌پايه به‌طور متوسط 6 برابر جست‌گروه‌ها است. همچنين مقدار كربن بذر حدود 40 درصد وزن خشك آن است. نتايج بررسي مدل‌هاي رگرسيوني نشان داد كه در درختان تك‌پايه از بين متغيرهاي مستقل، قطر متوسط تاج معادلاتي با شاخص‌هاي مدل‌سازي بهتري توليد كرد، در حالي‌كه در جست‌گروه‌ها بهترين مدل رگرسيوني بدست آمده، مدل رگرسيوني تواني بر مبناي ارتفاع كل جست‌گروه است. بسياري از مدل‌هاي بدست آمده از ضريب تبيين بالايي برخوردار بودند كه حكايت از امكان استقرار معادلات آلومتريك مناسب براي زي‌توده و اندوخته كربن بذر بلوط ايراني داشت.

Carbon sequestration in different organs such as seed is one of the most important benefits of trees at forest ecosystems. Allocation of carbon within different tree organs is a key process in Carbon cycle. The amount of carbon at each organ, defines its residence time at ecosystem and its cycling. Acorn is important in different aspects at Zagross forests. In addition to its medical, ecological and nutritional value, the seeds have a special importance in terms of carbon sequestration and biomass production. In trial which was carried out in Chaharmahal Va Bakhtiari province of I.R. Iran, 35 individual trees of Quercus brantti Lindl. Were chosen randomly at standard and coppice forests and their quantitative characteristics were measured. After that, the acorns of the trees were harvested separately and the total wet weights was measured at field. The acorn’s dry weight, carbon deposit and nutrition elements were identified in laboratory. The results indicated that the acorn biomass of the standard trees was six times more than the coppice ones and its carbon deposit was 40% of its dry weight. Allometric models were created for the standard and coppice trees. The results of the regression models showed that the average crown diameter developed better equation with the modeling parameters of the standard trees than the coppice ones, whereas in the coppice trees, the best equation was developed by power regression model, based on shoots total height. Overall, there was several precise and suitable allometic models for acorn’s seed biomass and carbon deposit.