بررسي رفتار غربالگري ماموگرافي بر اساس مدل مراحـل تغيير در زنان بالاي 40 سال شهر اصفهان: يك مطالعه‌ي مبتني بر جمعيت

The Study of Mammography Screening Behavior Based on Stage of Change Model in Isfahanian Women of Age 40 and Older: A Population-Based Study

زمينه و هدف: سرطان پستان، شايع‌ترين نوع سرطان و دومين علت مرگ و مير ناشي از سرطان در بين زنان در سراسر جهان است. ماموگرافي حساس‌ترين و اختصاصي‌ترين آزموني است كه براي تشخيص زودرس سرطان پستان استفاده مي‌شود. رفتار غربالگري ماموگرافي از جمله رفتارهايي است كه بررسي اوليه در مورد مراحل تغيير آن مي‌تواند در طراحي مداخلات مناسب و موثر براي انجام و تداوم رفتار غربالگري ماموگرافي مورد استفاده گيرد. لذا، اين مطالعه با هدف تعيين مراحل تغيير رفتار غربالگري ماموگرافي در زنان بالاي 40 سال شهر اصفهان انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي مبتني بر جمعيت (Population-Based)، تعداد 384 نفر از زنان بالاي 40 سال شهر اصفهان به روش نمونه‌گيري تصادفي مورد بررسي قرار گرفتند. براي تعيين مراحل تغيير رفتار غربالگري ماموگرافي از پرسشنامه‌ي مراحل تغيير راكووسكي (Rakoweski) استفاده شد. براساس اين پرسشنامه افراد در مراحل مختلف تغيير رفتار غربالگري ماموگرافي شامل مرحله پيش تفكر، تفكر، عمل، نگهداري و برگشت طبقه‌بندي مي‌شوند. جمع‌آوري اطلاعات به صورت مصاحبه تلفني انجام شد. داده‌ها ضمن ارايه‌ي آمار توصيفي به وسيله آزمون‌هاي آماري كاي اسكوير و آناليز واريانس (ANOVA) در سطح معني‌داري 05/0= ? مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: ميانگين سني زنان مورد مطالعه 22/8 ± 24/52 سال بود. از نظر توزيع افراد در هر كدام از مراحل تغيير، نتايج مطالعه نشان داد كه 2/36، 1/21، 2/4، 2/6 و 3/32 درصد به‌ترتيب در مرحله پيش تفكر، تفكر، عمل ، نگهداري و برگشت رفتار غربالگري ماموگرافي بودند. نتايج آزمون‌هاي آماري نشان داد كه متغيرهاي سن (0001/0 P < )، سطح تحصيلات (009/0 P=)، وضعيت تاهل (011/0 P=)، بيمه (025/0 P=) و ميزان درآمد (021/0 P=) با مراحل تغيير رفتار غربالگري ماموگرافي از لحاظ آماري ارتباط معني‌داري داشتند. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه اكثريت افراد مورد مطالعه در مرحله‌ي پيش تفكر و تفكر بودند و درصد كمي از زنان در مرحله عمل و نگهداري بودند. بنابراين انجام مداخلات آموزشي مبتني بر مراحل تغيير به منظور ارتقاي رفتار غربالگري ماموگرافي ضروري به نظر مي رسد.

Background and Objective: Breast cancer is the most common cancer and the second leading cause of cancer death among women worldwide. Mammography is a sensitive and specific test that is used for early diagnosis of breast cancer. Mammography screening behavior is one of the behaviors that early study on its stage of change can be used in proper planning and effective interventions for performing mammography screening behavior. This study was done with the aim of determining mammography screening behavior stage of change among women aged 40 and older in Isfahan. Materials and Methods: In this descriptive population-based study, 384 women aged 40 and older were recruited by random sampling method in the city of Isfahan. Mammography screening behavior stage of change was determined by the Rakoweski stage of change questionnaire. The data were analyzed by SPSS software using statistical chi-square and ANOVA at the significant level of ? = 0.05. Results: The mean age of the women was 52.24 ± 8.22 years. The results indicate that 36.2%, 21.1%, 4.2%, 6.2%, and 32.3% of the women studied were in the stages of Pre-contemplation, Contemplation, Action, Maintenance, and Relapse, respectively. The statistical analysis show that there were some significant correlationship between age (p < 0.0001), education (p= 0.009), married status (p= 0.011), insurance status (p= 0.025) and income level (p= 0.009) with the stages of change. Conclusion: Our results demonstrate that the majority of subjects were in the pre-contemplation and contemplation stages, and that a low percentage of women were in the action and maintenance stages. Therefore, appropriate intervention based on stage of change for promotion of mammography screening behavior seems to be essential. Keywords: Breast cancer, Screening behavior, Mammography, Stage of change model