كاني‌شناسي و ژيوشيمي زينوليتهاي درون ولكانيك‌هاي ايوسن جنوب‌غرب جندق

Mineralogy and geochemistry of xenoliths in the Eocene volcanic rocks from southwest of Jandaq

سنگهاي ولكانيك ايوسن جنوب‌غرب جندق (كوه گدارسياه، خردقاره شرق ايران مركزي) تركيب بازالت آندزيتي و آندزيت دارند. اين سنگها داراي زينوليت‌هايي با كاني‌شناسي گرانوليت مي‌باشند. مجموعه كانيايي اين زينوليت‌ها در شرايط اوج دگرگوني شامل پلاژيوكلاز+ فلوگوپيت+ كروندوم+ سليمانيت+ اسپينل+ كلريت+ فنژيت با بافتهاي گرانوبلاستيك، پوييكليوبلاستيك و جهت‌يافته است. ميانگين نتايج دماسنجي فلوگوپيت موجود در اين زينوليت‌ها دماي oC 782 را نشان مي‌دهد. ويژگيهاي اين سنگها با دگرگوني رسوبات پوسته‌اي غني از Al و فقير از Ca و Si در شرايط پوسته تحتاني در رخساره گرانوليت سازگار است. افزايش درجه دگرگوني و ذوب اين گرانوليت‌ها، مذابي را تشكيل داده كه گرانيتوييد تيپ S متبلور نموده است. تداوم تفريق و تبلور اين مذاب مي‌تواند به تشكيل گرانيت‌هاي تيپ S منجر گردد. از اينرو احتمال مي‌رود گرانيت‌هاي تيپ S موجود در منطقه مورد بررسي، حاصل ذوب گرانوليت‌هايي باشد كه بخشهايي از آن به‌صورت زينوليت توسط ماگماتيسم ايوسن جنوب جندق (كوه گدار سياه) حمل و به سطح زمين رسيده‌اند. گرانيت‌هاي پرآلومين تيپ S در محدوده مورد بررسي در امتداد گسلهاي درونه، چوپانان و آيركان در مناطق آيركان و افيوليت جندق رخنمون دارند. اين گرانيت‌ها منشا عناصر راديواكتيو اورانيم و توريم و كانه‌زايي اورانيم در جنوب‌غرب كوه آيركان مي‌باشند.

The Eocene volcanic rocks from the southwest of the Jandaq (Kuh-e-Godar-e-Siah, Central-East Iran micro-continent) are andesitic basalt and andesite in composition. These rocks contain xenoliths with granulitic mineralogy. Mineral assemblage of these xenoliths is plagioclase + phlogopite + corundum + sillimanite + chlorite + phengite with granublastic, poiklioblastic and foliated textures in the pick metamorphic condition. Thermometry of phlogopite in these xenoliths suggests the average temperature 782oC. The characteristics of the xenoliths are consistent with the granolitic facies metamorphism of the Al-saturated Si-undersaturated crustal sediments at the lower crust condition. Melting of these granulites forms the magma which crystallized the S-type granitoids. Differentiation and crystallization of this magma causes the S-type granite formation. Therefore, the S-type granites in the study area are probably generated from melting of the granulites parts of which brought to the surface as xenoliths by Eocene magmatism in south of the Jandaq (Kuh-e-Godar-e-Siah). S-type granites in the study area are located along the Doruneh, Chupanan and Aeirakan faults in the Aeirakan area and Jandaq ophiolite. These granites are the source of uranium, thorium and uranium ore in southwest of the Aeirakan mountain.