اثرات دگرآسيبي (آللوپاتي) چند گونه علف هرز روي جوانه زني بذر گياه دارويي هميشه بهار (Calendula officinalis)

Allelopathic effects of some weed species on germination of Marigold (Calendula officinalis L.)

زمينه و هدف: مرحله جوانه زني از اساسي ترين مراحل رشد گياهان دارويي است كه ممكن است توسط مواد شيميايي كه توسط ساير گياهان در محيط خاك منتشر مي شود تحت تاثير منفي قرار گيرد. به منظور بررسي اثرات دگر آسيبي علفهاي هرز تاج خروس (L. Amaranthus retroflexus)، سلمه (Chenopodium albumL.)، پنجه مرغي (L. Cynodon dactylon)، اويارسلام (L. Cyperus rotondus)، تاجريزي سياه (L. Solanum nigrum) و تاتوره (L. Daturastramonium) كه از علفهاي هرز رايج مزارع هميشه بهار مي باشند، مطالعه اي بر روي درصد و سرعت جوانه زني و طول ريشه چه و ساقه چه گياه هميشه بهار، در شرايط آزمايشگاه انجام گرفت. مواد و روش كار: تيمارهاي آزمايش شامل عصاره استخراج شده توسط آب مقطر از برگ هاي خشك شده شش گونه علفهاي هرز بود كه باچهار غلظت صفر (آب مقطر)، 5/2، 5 و 5/7 درصد حجمي (w/v) روي بذرهاي گياه هميشه بهار اعمال گرديد. آزمايش در قالب فاكتوريل با طرح پايه كاملا تصادفي در چهار تكرار اجرا گرديد. يافته ها: نتايج آزمايش نشان داد كه عصاره علفهاي هرز ياد شده در غلظتهاي مختلف روي خصوصيات جوانه زني بذرگياه دارويي هميشه بهار اثرات بازدارندگي معني دار دارند. عصاره پنجه مرغي بيشترين تاثير منفي را روي درصد جوانه زني بذر هميشه بهار داشت و ميزان آنرا به 69/24 درصد رساند كه نسبت به شاهد 7/57 درصد كاهش نشان داد.تاثير عصاره تاتوره، اويارسلام و تاجريزي روي درصد جوانه زني كمتر از پنجه مرغي بود. كمترين تاثير منفي روي درصد جوانه زني را عصاره تاج خروس از خود نشان داد و درصد جوانه زني را 72/44 درصد كاهش داد كه از لحاظ آماري در سطح 5 % معني دار بود. تاثير غلظت عصاره روي خصوصيات جوانه زني بذر هميشه بهار نيز در سطح 5 % معني دار بود و با افزايش غلظت عصاره، تاثير منفي آن روي درصد و سرعت جوانه زني و طول ريشه چه و ساقه چه هميشه بهار افزايش يافت. عصاره 5/2 % كمترين تاثير و عصاره 5/7% درصد بيشترين تاثير بازدارندگي را در مقايسه با شاهد نشان داد. نتيجه گيري: در شرايط آزمايشگاهي بذرهاي گياه هميشه بهار به شدت تحت تاثير اثرات بازدارندگي از جوانه زني و رشد ريشه چه و ساقه چه ناشي از عصاره علفهاي هرز مورد استفاده در آزمايش قرار مي گيرند، كه اين اثرات بستگي شديدي به غلظت عصاره علف هرز مورد آزمايش دارد.

Background & Objectives: Germination is one of the essential period of plants growth that can be affected harmfully by chemical agents released by other palnts.The allelopathic effects of Redroot pigweed ( Amaranthus retroflexus L.), Lambsquarters (Chenopodium album L.), Bermuda grass (Cynodon dactylon L.), Nut grass (Cyperus rotondus L.), Black nightshade (Solanum nigrum L.) and Datura (Datura stramonium L.) were investigated on germination characteristics of Marigold (Calendula officinalis L.) seeds in a growth chamber experiment. Material and Methods: Experimental treatments were extracted by distillation from dried leaves of six species of weeds that applied by four concentrations included: zero (distilled water), 2.5, 5.0 and 7.5 volume percent (w / v) was applied on the seeds of Marigold plants. Experimental design was factorial experiment in a completely randomized design with four replications. Results: The aqueous extracts applied to seed, significantly inhibited seed germination, germination rate, radicle and hypocotyl length of marigold with increasing of extract concentration. Bermuda grass extract showed the most inhibition effect on seed germination of Marigold and decreased it by 57/7%. The inhibition effect of Datura, Nut grass and Black nightshade extracts was less than Bermuda grass. Datura, Bermuda grass and Nut grass extract showed the most negative effect on germination rate of marigold and decreased it 68%. All weeds extracts significantly decreased the length of marigold radicle and hypocotyl. But Lambs quarters and Nut grass extracts showed the most inhibition effects. Conclusion:These results suggest that extracts from shoot of weeds had potentially allelopathic effect. However the activity differed depending on weed species and extract concentration.