نقش چشم‌اندازهاي طبيعي تهران در مديريت منظر شهري

Visual Memory The Role of Tehran Natural Views in Urban Landscape Management

از ابتداي شكل‌گيري هر شهر، طبيعت آن، جزيي از تصوير ذهني شهروندان و تاريخ و هويت آن شهر محسوب مي‌شود. نمادهاي طبيعي شهر حامل خاطرات جمعي شهروندان هستند و سبب ماندگاري شهر مي‌شوند. تاثير طبيعت در ايجاد حس مكان انكارناپذير است و انسان همواره به فضاهاي آميخته با طبيعت احساس تعلق مي‌كند و اين علاقه‌مندي به انس با طبيعت در فرهنگ ايرانيان نيز از ديرباز وجود داشته است. عناصر طبيعي به عنوان نقاط عطف و سازنده خاطرات مشترك شهروندان هر شهر از اهميت ويژه و استراتژيك برخوردار هستند. نه تنها ارتباط نزديك شهروندان با مولفه‌هاي طبيعي اهميت ويژه‌اي در ارتقاي سطح زندگي شهروندان دارد، امكان ديد به مولفه‌هاي طبيعي اسطوره‌اي و خاطره‌اي هر شهر نيز در ايجاد خوانايي و همچنين حس تعلق خاطر شهروندان به شهرشان حايز اهميت است. شهر تهران به دليل موقعيتش نسبت به دامنه‌هاي البرز امكاني ويژه در ديد به نقاط عطف طبيعي دارد. اينكه چگونه مي‌توان در برنامه‌ريزي شهر تهران و مديريت آن حداكثر بهره را از مولفه‌ها و نشانه‌هاي طبيعي شهر در راستاي دستيابي به اهداف كلان منظر شهر در خوانايي، هويت و زيباشناسي شهرها دست يافت، سوالي است كه اين نوشتار تلاش مي‌كند با بهره‌گيري از تجربه‌اي مشابه در شهر كيوتو به آن پاسخ دهد. حداقل در چهار بخش از هفت بخش سياست منظر كيوتو، به صورت بسيار دقيق و موشكافانه به منظر شهري در ارتباط با منظر طبيعي پرداخته شده است. در شهر تهران نيز بايد كريدورهاي ديد به مناظر طبيعي شناسايي شود. آنگاه براي ساختمان‌ها و بناهاي موجود در پرسپكتيو ديد، مقرراتي وضع شوند تا منظر شهري و منظر طبيعي در تلفيق با يكديگر منظر جذابي را براي شهروندان و گردشگران فراهم كنند. در اين صورت است كه اين مكان‌ها مي‌توانند به نقاط شاخص شهر و محلي براي گذران اوقات فراغت و شكل‌گيري خاطرات جمعي تبديل شوند.

The nature of a city is considered a part of citizens’ image of the city as well as its identity and history since formation of every city. City natural elements are the symbols which offer citizens public memories and help maintaining the concept of city. The influence of nature in creating a sense of place is quite undeniable and human beings always feel belonged to spaces blended with nature. This interest of being connected to nature has long been in Iranian culture as well. Natural elements as milestones which create shared memories have a special and strategic importance. Not only the close relationship of citizens with natural factors has a special importance in the improvement of quality of life, but also it has a significant role in city legibility and citizens’ affiliation to their own city. Tehran city has a considerable potential in highlighting natural landmarks since it is located on the Alborz foothills. The question this article tries to answer is how to manage Tehran natural elements and symbols in order to achieve major landscape goals to vreate legibility, identity and aesthetics of cities with the help of the similar experiences obtained in Kyoto city. At least in four chapters of the seven chapters of the Kyoto landscape policy, maximum attention is paid to the urban landscape related to the natural landscape. The corridors to natural landscape must be identified in Tehran city. Landscape rules should be enacted for the buildings in these perspectives in order to get interesting landscapes and favorable places for citizens and tourists. Eventually these places can be converted to indicated points and places for the leisure times which will produce public memories.