ارزيابي فني و اقتصادي روش آبياري قطره اي در كلزا و مقايسه آن با روش آبياري سطحي

Study and economic evaluation of drip (tape) irrigation method on rapeseed (Brassica napus) compared to surface irrigation

به منظور ارزيابي فني سيستم آبياري قطره ‏اي نواري آزمايشي به صورت استريپ اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار و تركيب 12 تيمار شامل طول نوار (90 و 120 متر) به عنوان فاكتور اصلي و دور آبياري (25 ميلي متر و 40 ميلي متر تبخير از تشتك كلاس A) به عنوان عامل اصلي دوم و فاصله لترال ها (50، 60 و70 سانتيمتر) به عنوان عامل فرعي بر روي محصول كلزا در ايستگاه تحقيقاتي اسلام آباد غرب در سال زراعي82-1381 اجرا گرديد. در ضمن نتايج اين بررسي با شرايط آبياري سطحي مقايسه شد. بر اساس نتايج حاصله تاثير هيچ يك از تيمارهاي لحاظ شده بر عملكرد معني دار نشد. اثرات متقابل سه فاكتور تحت بررسي نيز بر عملكرد معني دار نبود، بنابراين و بر اساس نتايج اين بررسي تركيب تيماري با طول نوار 120 متري در دور آبياري بر اساس 40 ميليمتر تشتك تبخير و فاصله نوار 70 سانتيمتري قابل توصيه است. ارزيابي فني سيستم از لحاظ يكنواختي پخش آب در سيستم آبياري قطره اي، عملكرد سيستم فيلتراسيون، ميزان دبي در واحد طول لترال در فشارهاي مختلف، بهترين فشار كاركرد سيستم و يكنواختي قطر لترال ها از لحاظ ساخت صورت گرفت كه بهترين فشاردر ابتداي لترال 8/0 اتمسفر و يكنواختي پخش آب و دبي در واحد طول لترال در اين فشار به ترتيب برابر 92/0 و 4 ليتر در ساعت برآورد گرديد. بررسي كارآيي مصرف آب در دو سيستم نشان داد كه آبياري قطره اي با كارآيي 44/1 بر آبياري سطحي با كارآيي 625/0 كيلوگرم محصول دانه به ازا مصرف هر متر مكعب آب برتري داشت. ارزيابي اقتصادي كه با توجه به ميزان اختلاف درآمد و هزينه ساليانه (سود) در دو سيستم آبياري قطرهاي و آبياري سطحي با نرخ سود بانكي 20 درصد و تورم 5/13 درصد نشان داد كه آبياري قطره اي اقتصادي تر است.

In order to study various aspects of drip (tape) irrigation method on rapeseed, its economic efficiency and water productivity compared to the surface irrigation the present study was undertaken in Kermanshah, Iran. Lateral length (m), lateral space (cm), and limited irrigation based on water requirement of irrigated rapeseed in the area, and several other morphological traits were studied in a Strip-Split plot design during 2002-03. The results revealed no significant differences among the treatments; therefore the most efficient treatment was identified based on economy evaluation, i.e. 70-40-120 (lateral distances (cm) - %water requirement - lateral length (m)). Significant differences observed between tape (1.44 kg/m3water) and surface irrigation (1.38 kg/m3water). Economic evaluation of tape irrigation system revealed its effectives and cost benefit in rapeseed