بررسي عوامل سازماني مرتبط با رعايت حقوق بيماران از ديدگاه پرستاران وبيماران در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهر ايلام

Investigate organizational factors associated with patient rights from viewpoint nurses and patients in educational hospitals affiliated to the Ilam University of Medical Sciences

حقوق بيمار يكي از محور‌هاي شاخص در تعريف استانداردها جهت اعمال حاكميت خدمات باليني است. به طوري كه واژه حقوق در تمام زبان‌ها به معناي آنچه راست وسزاوار است، تعريف مي‌شود. حقوق بشر وحقوق بيمار نيز به همين شكل تعريف مي‌شوند. لذا ديدگاه پرستاران و بيماران نسبت به عوامل سازماني مرتبط بارعايت حقوق بيماران در اجراي اين حقوق حايز اهميت است. پژوهش حاضر با هدف تعيين عوامل سازماني مرتبط با رعايت حقوق بيماران از ديدگاه پرستاران و بيماران صورت گرفته است. اين پژوهش يك مطالعه توصيفي تحليلي است كه طي آن 60 پرستار و 160 بيمار از بخش هاي داخلي و جراحي بيمارستان‌هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي ايلام جامعه پژوهش را تشكيل دادند. نمونه‌گيري با روش سرشماري انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌اي مشتمل بر 40 سوال براي جامعه بيماران و 36 سوال براي جامعه پرستاران بود. براي تعيين اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوي و اعتبار صوري و براي تعيين پايايي از روش آزمون مجدد استفاده شد. جمع‌آوري اطلاعات بيماران، از طريق مصاحبه پژوهشگر با واحد هاي مورد پژوهش كامل گرديد ودر جامعه پرستاران توسط خود آن‌ها تكميل گرديد. اطلاعات به دست‌آمده توسط نرم‌افزار SPSS 16 مورد تحليل قرارگرفت. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه از ديدگاه پرستاران ارايه مراقبت، به موقع با ميانگين وزني 80/2 (7/86 درصد) و از ديدگاه بيماران ارايه مراقبت، همراه با احترام با ميانگين وزني 49/2 (1/73 درصد) از اهميت بيشتري برخوردار بودند. همچنين مهم‌ترين عوامل سازماني مرتبط با رعايت حقوق بيمار از ديدگاه پرستاران تناسب تعداد پرستار با بيمار با ميانگين وزني 90/2 (7/91 درصد) بود. اين در حالي است كه ازديدگاه بيماران عبارت احساس امنيت رواني در پرستاران بر رعايت حقوق بيماران با ميانگين وزني 91/2 (1/93 درصد) از بيشترين اهميت برخوردار است. با توجه به نتايج پژوهش بين ديدگاه پرستاران و بيماران مورد مطالعه از رعايت حقوق بيمار تفاوت وجود دارد، اما اختلاف قابل توجهي ميان ديدگاه دو گروه در مورد عوامل سازماني مرتبط با رعايت حقوق بيمار به چشم نمي‌خورد. پيشنهاد مي‌شود پژوهش‌هاي مشابهي از ديدگاه ساير كادر درماني، نظير پزشكان و ماماها انجام گيرد.

Patient rights one of axes index in defining standards for the govern-ance of clinical services. The emphasis on human rights in health care, especially maintaining the patient dignity as a human it is important when the patient harm him easily exposed violations and weaknesses in health systems puts. The present study aimed to determine factors or-ganizational associated with patientsʹ right from the perspective of nurs-es and patients. Through a descriptive cross-sectional study in 2011, all nurses and pa-tients available at the internal and surgical wards of educational hospi-tals affiliated to the Ilam University of Medical Sciences were recruited using a census sampling method. A validated and reliable questionnaire including 40 questions for patients and 36 self-completed questions for nurses was used for data gathering. Demographic and particular ques-tions about patientsʹ rights were asked by questionnaires. Content valid-ity and test re-test methods were used to approve the validity and relia-bility of the questionnaires respectively(r = 0/90 – 0/92). SPSS version 16 was used for all analysis. The results showed that the nursesʹ perspectives care delivery in a timely manner with a mean weight of 2.80 (86.7 %) And the patientsʹ per-spectives care delivery with respect to the mean weight of 2.49 (73.1) were more important. The organizational most important factors associ-ated with patient rights of views nurses the appropriateness nurse num-ber of patient with a mean weight of 2.90 (91.7percent) at whereas phrase that feeling of security mental in nurses on patients’ rights with a mean weight of 2.91(93.1 percent) are the most important. The results of the present study shows that between views nurses and patients the studied of patient rights and organizational factors associated with patient rights there are differences. The views of nurses and patients in particular on the Rights Charter as well as patient rights were different significantly. The concepts of pa-tientsʹ rights are still unknown and controversial in Iran and therefore need to be more discussed and studied. Taking any step and clarifica-tion toward the concept of patientsʹ rights can help patients to receive enhanced cares based on human and emotional legislations.