بررسي ويژگي هاي كاني شناختي و شيميايي غبار مناطق مختلف شهر كرمان

An investigation on mineralogy and chemical composition of dust in different region of Kerman City

يكي از مهمترين مشكلات زيست محيطي شهر كرمان، مسيله ي غبار آلودگي آن است. با توجه به اهميت كاني شناسي در زمينه ي بررسي هاي زيست محيطي، غبار مناطق مختلف شهر كرمان از نظر كاني شناسي با استفاده از مقاطع نازك ميكروسكوپي و پراش پرتو x (XRD) و نيز از نظر شيميايي به روش جذب اتمي (ICP-MS) مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس بررسي هاي كاني شناسي در تمام نواحي شهر، كاني هاي كوارتز، كلسيت، فلدسپار، پيروكسن، ميكا، زيوليت، سيليكات هاي كلسيم آبدار و كاني هاي رسي بيشترين ميزان ذرات غبار را به خود اختصاص مي دهند.كاهش اندازه و گرد شدگي كاني هاي كوارتز و كلسيت از غرب به شرق، نشان دهنده ي خاستگاه اين ذرات از ناحيه ي غرب است. حضور كاني جافييت در غبار ناحيه ي مركزي شهر مي تواند ناشي از راه يافتن غبار كارخانه ي سيمان به آسمان شهر و فراواني گيسموندين (نوعي زيوليت) در غبار ناحيه شمالي، ناشي از سطوح پلايايي شمال شهر است. بررسي هاي ژيوشيميايي نيز بيانگر بالا بودن غلظت عناصرAs, Cr, Sn,Zn, Cd در غبار ناحيه ي غربي شهر بدليل وجود فعاليت هاي انساني و صنعتي به ويژه حضور كارخانه ي سيمان و ترافيك وسايل نقليه در اين مناطق است.

Dust is one of the environmental problems in Kerman city. Due to the major aspect of mineralogy in environmental studies, mineralogy and chemical studies of dust in different regions of the city performed by microscopic thin sections, x ray diffraction (XRD) and ICP-MS. In all areas of the city, minerals such as calcite, quartz, feldspar, pyroxene, micas, Jaffeite, gismondine and clay mineral were most abundant in the dust. Decreases of size and roundness of quartz and Calcite from west to east, indicating the major source of dust is from the west of city. Jaffeit in dust of the central region, may be originated from the cement factory in the west and abundant of gismondin (a zeolite) in the north of city dust can be orginated from playa surfaces. Chemical studies indicating high concentration of pb, As, Cr, Sn, Zn, Cd in the dust of western region may be originated from anthropogenic activity, industrial such as cement factory and traffic.