ارزيابي عوامل دروني تاثيرگذار در آسيب پذيري ساختمان هاي شهري در برابر زلزله با استفاده از GIS(نمونه موردي :بافت قديم شهر خوي)

The Assessment of Internal Effective Factors in Urban Building Vulnerability in Earthquake Against Using GIS (A case Study: old texture ofKhoy city)

بافت قديم شهر خوي منطبق بر هسته هاي تاريخي و مركزي شهر است. وجود عناصر شهري بازار سنتي، مسجد جامع و... از مهم ترين عوامل هويت‌بخش تاريخي و فرهنگي اين منطقه مي باشد. امروزه اين بافت تاريخي با مشكلات كلاني چون استفاده از مصالح بنايي نا مقاوم،عدم امكان نفوذپذيري به داخل بافت ارگانيك، بدنه هاي فرسوده و كيفيت ضعيف ابنيه، ريزدانگي و... مواجه است. با توجه به زلزله هاي شهرهايي چون بم نشان مي دهد كه تلفات انساني و آسيب هاي كالبدي در بافت هاي قديم بيش تر از ساير مناطق شهري است. لذا پهنه بندي آسيب پذيري اين ناحيه از شهر، باعث شناسايي نيازها و اقدام براي تامين آن‌ها پيش از وقوع سانحه خواهد شد، در اين پژوهش بافت قديم شهر خوي (ناحيه 1) را از نظر عوامل دروني تاثيرگذار در آسيب پذيري مساكن شهري در برابر زلزله با توجه به شاخص هايي چون نوع مصالح، قدمت ساختمان، عمر ساختمان، تعداد طبقات، نوع كاربري، سطح اشغال بنا، مساحت قطعات، وضعيت قرارگيري ساختمان در بلوك، تعداد همسايگي قطعات، نوع خاك، شيب و شكل قطعه با روش AHP در محيط Arc/GIS مورد بررسي قرار داده است. نتايج نشان مي دهد كه 39/. درصد از ساختمان ها داراي آسيب پذيري خيلي زياد، 66/19 درصد داراي آسيب پذيري زياد، 33/73 درصد داراي آسيب پذيري متوسط و 61/6 درصد داراي آسيب پذيري كم تري مي باشند.

The old texture of Khoy cityis consistent with the historic core and central city. There are elements of the traditional market, mosque, etc. which are the most important historical and cultural identity indicators in this region. Today, the historical texture has big problems with the use of non-resistant materials, lack of penetration into the organic texture, poor quality buildings and small packs. According to pervious earthquake records in Iranian cities such as Bam, it is shownthat human casualties and physical damage in old texture is higher than other urban areas. Therefore, vulnerability zoning of this region caused identifying needs and acting to before disasters. In this research old texture of Khoycity (Region 1) with considering internal effective factors in housing vulnerability in earthquake against such materials, antiquity buildings, old buildings, number of floors, land use, occupied surface, area of packs, positioning building in blocks, number of neighboring packs, soil type, slope and shape of the pack using AHP in Arc/GIS software has been assessed. The results show that 0.39% of building has very high vulnerability, 19.66% high, 73.3% medium and 6.61% low vulnerability.