بيماري غنچه درشت گوجه ‌فرنگي در استان لرستان

TOMATO BIG BUD DISEASE IN LORESTAN PROVINCE

بيماري فيتوپلاسمايي غنچه درشت يا تورم‌جوانه( Big bud ) يكي از بيماري‌هاي مهم گوجه‌فرنگي(Lycopersicum esculentum) در دنياست و در ايران تاكنون از استان‌هاي فارس، خراسان رضوي،اردبيل، اصفهان و بوشهر گزارش شده است. در بازديد‌هاي تابستان سال 1389 از مزارع گوجه‌فرنگي شرق استان لرستان در منطقه درود علايم بيماري غنچه درشت گوجه فرنگي ديده شد. علايم بارز بيماري عبارت بودند از: كوچك ماندن، باريك شدن، ضخيم شدن و رنگ‌پريدگي برگ‌ها ، ارغواني شدن رگبرگ‌ها در قسمت زيرين برگ، كاهش فاصله ميانگره‌ها، ضخيم شدن ساقه، رشد جوانه‌هاي جانبي ساقه و تغييرات گل شامل بزرگ شدن كاسبرگ‌ها و تبديل كاسه گل به جسمي كيسه مانند و گل سبزي، راست ايستادن شاخه‌هاي انتهايي، عدم تشكيل ميوه و كوتولگي گياه. عامل بيماري به‌وسيله پيوند از يك بوته گوجه‌فرنگي داراي علايم بارز بيماري در مزرعه به سه بوته گوجه فرنگي سالم منتقل گرديد و در آنها علايم بيماري غنچه درشت ظاهر شد. با روش ژانگ و همكاران (1998, J. Virol. Methods 71: 45-50) از بافت رگبرگ مياني 5 بوته گوجه‌فرنگي علايم‌دار در طبيعت ، بوته‌هاي گوجه فرنگي آلوده شده در شرايط گلخانه و يك بوته فاقد علايم دي ان اي كل استخراج گرديد. در آزمون واكنش زنجيرهاي پليمراز (PCR) مستقيم با استفاده از جفت آغازگر P1/P7 آلودگي نمونه‌هاي دي ان اي استخراج شده از گوجه‌فرنگي علايم‌دار در طبيعت و بوته‌هاي گوجه‌فرنگي مايه‌زني شده با پيوند به فيتوپلاسما به اثبات رسيد و قطعات 1800 جفت‌باز‌ي تكثير شد. تحت همين شرايط در نمونه‌هاي دي ان اي گوجه‌فرنگي سالم چنين قطعه‌اي تكثير نشد. بر‌اساس علايم بيماري ، انتقال با پيوند و واكنش مثبت در آزمون PCR مستقيم، بيماري غنچه درشت گوجه‌فرنگي در استان لرستان ماهيت فيتوپلاسمايي دارد.

Phytoplasmal big bud is one of the important diseases of tomato (Lycopersicon esculentum) in the world. The disease has been reported from Iranian provinces of Bushehr, Isfahan, Fars, Khorasane Razavi and Ardabil. During a summer surrvey in 2010, symptoms of big bud disease was observed in tomato fields of Dorood area in Lorestan province. Characteristic symptoms of the disease were small thickened and chlorotic leaves, purple coloration along the veins of the underside of young leaves, proliferation of auxillary buds, abnormal flowers with enlarged and united calyx segments, and virescent petals, sterility and dwarfing The disease agent was successfully transmitted by side veneer grafting from a naturally symptomatic tomato to 3 healthy tomato plants causing big bud symptoms. Total DNA was extracted from midrib tissue of 5 naturally symptomatic, 3 experimentally inoculated and a healthy tomato plant using Zhang et al. (1998, J. Virol. Methods 71: 45-50) procedure. Direct polymerase chain reaction (PCR) with primer pair P1 ? P7 yielded fragments of approximately 1.8 kbp from five of five field collected big bud affected plants in Dorood and all symptomatic experimentally inoculated plants. No products were amplified with DNA samples from asymptomatic tomato plant. On the basis of disease symptoms, graft transmission and positive reaction with the phytoplasma-specific primed PCR, tomato big bud disease in Dorood has phytoplasmal etiology. This is the first report of tomato big bud disease in Lorestan province.