بررسي و تحليل علل افزايش مطالبات معوق بانك نمونه و راه كارهاي پيشگيري و كاهش آن

Analysis of Causes increased overdue Receivables sample bank and Strategies to prevent and reduce

بي ترديد، يكي از آثار و پيامدهاي فعاليت هاي پولي موسسات اعتباري، پيدايش مطالبات معوق است، پديده‌اي كه از دغدغه‌هاي مهم بانك ها و ساير موسسات اعتباري است و تاثيرات منفي در چرخه منابع و مصارف شعب مي گذارد، به طوري كه،از دو منظر داخل و خارج سازمان حايز اهميت مي باشد. از منظر داخلي، هزينه هاي عملياتي، راندمان كاري، سودآوري، ميزان خدمت به مشتريان، درجه بندي شعب، حقوق و مزاياي كاركنان و ساير شاخص‌هاي كيفي شعب را به شدت تحت تاثير خود قرار مي دهد. از منظر بيروني، كندي چرخش نقدينگي در اقتصاد كشور، عدم اختصاص بموقع و بهينه منابع به شبكه توليد و صنعت، عدم رونق اشتغال و در نهايت ركود اقتصادي را بدنبال خواهد داشت. از اين رو در اين پژوهش تلاش شده است علل اصلي ايجاد و افزايش مطالبات معوق را بررسي نموده و در جهت كاهش آن و افزايش بهره وري بانك ها و موسسات اعتباري و خصوصاً بانك نمونه راه كارهاي منطقي ارايه شود. بدين منظور پرسشنامه اي با توجه به موضوع اصلي پژوهش تهيه و در اختيار 64 نفر از مديران متخصص داخل بانك قرارگرفت تا در مورد فرضيه هاي هشتگانه تحقيق و مشكلات مربوط به مطالبات معوق اظهار نظر نمايند. - هشت فرضيه در نظر گرفته شده پژوهش عبارت بودند از: 1- عدم وجود ساز و كارهاي اعتبارسنجي مناسب در بانك سبب افزايش مطالبات معوق مي شود. 2- فقدان آموزش هاي لازم جهت تشكيل پرونده تسهيلات مطابق دستورالعمل هاي بانك سبب افزايش مطالبات معوق مي شود. 3-فقدان سيستم هوشمند پيگيري مطالبات باعث افزايش مطالبات معوق مي شود. 4- نبود سيستم جامع حسابداري جهت كنترل مفاد دستورالعمل ها باعث افزايش مطالبات معوق مي شود. 5- عدم وجود ساختار سازماني متصديان وصول مطالبات در شعب و سرپرستي ها ي بانك باعث افزايش مطالبات معوق مي شود. 6- تغييرات عمده در قانون چك بر روي مانده و ميزان مطالبات معوق اثر گذاشته است. 7-عدم وجود شوراي حل اختلاف باعث افزايش مطالبات معوق مي شود. 8- عدم رعايت حقوق مشتريان توسط كاركنان شعب و روان سازي اموراعطاي تسهيلات موجب افزايش مطالبات معوق مي شود. با توجه به اين كه در اين تحقيق، داده هاي حاصل از بررسي پرسشنامه ها نا پارامتريك بود از روشهاي آزمون t و z براي رد و يا تاييد فرضيه ها استفاده شد و از روش رتبه بندي فريد من نيز براي سنجش اهميت هر يك از علل، بهره برداري شد. - بررسي هاي انجام شده بيانگر اين مطلب است كه تمام فرضيه ها ي پژوهش به غير از فرضيه هفت مورد تاييد واقع شد و نتايج پژوهش نشان داد كه فقدان آموزش هاي لازم به كاركنان يكي از مهمترين عوامل موثر در افزايش معوقات بانك است و بعد از آن، عدم وجود ساختار سازماني متصديان وصول مطالبات و هم چنين عدم وجود سيستم جامع هوشمند پيگيري جزو مهمترين عوامل موثر در افزايش معوقات هستند. و تغييرات قانون چك، نبود سازوكارهاي اعتبار سنجي مناسب، عدم رعايت حقوق مشتريان و نبود سيستم جامع حسابداري و فرايند كنترل به ترتيب از عوامل ايجاد و افزايش ميزان مطالبات معوق مي باشد. لذا با توجه به نتايج كلي حاصله از اين پژوهش به نظر مي رسد اگرچه شرايط اقتصادي كشور و وضعيت درآمدي مردم حايز اهميت مي باشد و ليكن بسياري از مسايلي كه باعث بروز معوقات در بانك نمونه مي شود درون سازماني بوده و لزوم برنامه ريزي بلند مدت جهت آموزش، ايجاد سازوكارهاي منطقي وصول مطالبات در سطح شعب و استانها و بهره گيري از شيوه هاي نوين اعتبارسنجي بيش از پيش مورد نياز است.

Undoubtedly, one of the effects and consequences of financial and credit activities is the emergence of outstanding claims. This nowadays is one of the major concerns of banks and other credit institutions, Negative impacts on resources and expenditure cycle has the branches, so that the two perspectives, inside and outside the organization is important. In terms of operating costs, operating efficiency, profitability, levels of customer service, branch, rank, salaries and employee benefits and other quality indicators are strongly influenced by the branches. Terms of external liquidity in the economy is slowly turning the lack of time to devote to optimizing network resources and industrial production, employment, and prosperity of the recession will have. The study will attempt to establish the main causes of the appearance and increase in outstanding claims firstly and then provide recommendations to increase productivity of banks especially sample bank. For this purpose, a questionnaires was prepared and professional managers of the bank were up 64 people in eight research hypotheses and problems related to deferred comment to the demands of according to the study, data were obtained from a questionnaire survey of non-parametric methods, z and test was used to reject or confirm the hypothesis and Friedman ranking method was utilized to assess the importance of each factor. Studies revealed that all seven research hypotheses expect hypothesis was confirmed and the results showed that the lack of trained personnel is one of the most important factors in increasing the bankʹs deferred and after that, the lack of organizational structure and collection officers also lack intelligent tracking system are among the most important factors in increasing deferred and changes in cheque law, lack of proper authentication mechanisms, lack of client rights and lack of a comprehensive system of accounting and control process in order to develop and increase the amount claims outstanding is. Therefore, the overall results obtained from this study looks although economic conditions and income of the people is important, and though many pending issues that have caused banks within the sample is, and the need for long-term planning for instruction, creating logical mechanisms branches and provincial –level collection and use of methods of authentication are needed more than ever.