كاربرد فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) در ارزيابي سرزمين براي توسعه مانگروهاي جزيره قشم بر پايه خصوصيات فيزيكي- شيميايي خاك و آب

Application of GIS-AHP in land evaluation for mangrove forest development in Qeshm Island based on physical -chemical water and soil characteristics

هدف از اين مطالعه، ارزيابي پتانسيل توسعه مانگروها در مناطق اطراف جزيره قشم با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) است. براي اين منظور، در ابتدا مهمترين معيارها و شاخص هاي موثر در ارزيابي پتانسيل منطقه مشخص گرديد. تعيين معيارها و شاخص ها با توجه به تحقيقات صورت گرفته در راستاي اين مطالعه، شرايط طبيعي منطقه، داده هاي موجود منطقه و نظرات كارشناسان صورت گرفت. به روش دلفي پرسشنامه هايي بين كارشناسان توزيع گرديد و قضاوت‌هاي ترجيحي خود را در مورد ميزان اهميت هر يك از معيارها و شاخص ها، به صورت مقايسات زوجي و با استفاده از مقياس عددي 1 تا 9 امتيازي نمودند. سپس وزن-هاي نهايي لايه ها در هر كدام از پرسشنامه ها در محيط نرم افزار Expert®choice محاسبه شد و با محاسبه نرخ ناسازگاري، سازگاري قضاوت هاي كارشناسان مورد بررسي قرار گرفت. با استفاده از تكنيك تركيب خطي وزني (WLC) نقشه معيارها و گزينه ها وزن دهي و در محيط GIS تلفيق گرديدند. در نهايت، نقشه خروجي در پنج طبقه عالي، خوب، متوسط، ضعيف و نامناسب طبقه‌بندي گرديد. نتايج مطالعه نشان داده كه 41/1348هكتار معادل 27/5% از كل منطقه مورد مطالعه داراي بهترين شرايط آب و خاكي جهت توسعه جنگل هاي مانگرو در جزيره قشم مي باشد.

The aim of this study was the evaluation of potential of the land around Qeshm Island for mangrove forest development using Analytic Hierarchy Process (AHP). For this purpose, at the first, the most important effective criteria and indicators in evaluating of the potential for the area were determined. The criteria and indicators based on the additional study in this respect, natural conditions of the area, existing data and expert opinions were assigned. Questionnaires were provided based on Delphi method and were distributed among experts. The experts expressed their preferential judgments about the amount of importance of any criteria and indicator in pairwise comparisons by using of ratio scale from 1 to 9. Then, the final weights of the criteria in each questionnaire were calculated by Expert®Choice software, and the inconsistency rate on expert judgments was investigated. By using of weighted linear combination method, each of the provided maps with its special weight was integrated into the GIS environment. The final extracted map was classified into five classes (excellent, good, fair, poor and unsuitable). The results showed that about 1348.41 ha, which is equal to 5.27 percent of the total study area has the best water and edaphic conditions for the development of mangrove forest around the Qeshm Island.