رابطه بين وقوع و شدت بيماري سوختگي آلترناريايي در گونه‌هاي مختلف جنس براسيكا در منطقه گنبد*

RELATIONSHIP BETWEEN INCIDENCE AND SEVERITY OF ALTERNARIA BLIGHT DISEASE ON DIFFERENT SPECIES OF BRASSICA IN GONBAD REGION

بيماري سوختگي آلترناريايي كلزا ناشي از Alternaria spp. در بسياري از نقاط جهان خسارت هاي شديدي را به گونه‌هاي روغني براسيكا وارد مي‌كند و باعث كاهش كمي و كيفي روغن مي‌شود. اين تحقيق به منظور تعيين رابطه كمي بين ميزان وقوع (I) و شدت (S) بيماري و ارايه مدلي جهت پيش بيني شدت بيماري بر اساس ارزيابي ميزان وقوع آن در دو ژنوتيپ خردل زراعي ( j-98-102/51-5 و Bard-1)، دو ژنوتيپ شلغم روغني (Rainbow و Candle) و سه ژنوتيپ كلزا (Hayola401، Shiralee و RGS003 ) و ژنوتيپ Select4 (نسل 4 تلاقي كلزا و خردل زراعي) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گنبد و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. براي اين منظور، شدت بيماري در فاصله هاي زماني مشخص از ظهور علايم تا زمان برداشت اندازه‌گيري شد. در تجزيه و تحليل ها، مدل آلومتري (تبديل لگاريتم طبيعي Iو S) با ضريب تبيين حدود 66 درصد، بهترين برازش را با داده هاي جمع آوري شده ايجاد كرد. ژنوتيپ‌ها بر اساس تجزيه ي واريانس شيب خط رگرسيون لگاريتم طبيعي بين وقوع و شدت بيماري، در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتيپ Bard-1 با شيب بالا (48/1)، گروه دوم شامل سه ژنوتيپ Candle ، Select4 و RGS003 با شيب متوسط (25/1) و گروه سوم شامل ژنوتيپ‌هاي Rainbow،Shiralee ، J-98 و Hayola401با شيب كم (15/1) بود.

Alternaria blight disease, caused by Alternaria spp., damages severely to oil-producing species of Brassica spp. all over the world and reduces the quality and quantity of the oil. To determine the relationships between incidence (I) and severity (S) of Brassica blight disease, and making a model for predicting S based on I values, this research was performed on two genotypes of mustard (j-98-102/51-5 and Bard-1), two genotypes of turnip (Rainbow and Candle), three genotypes of canola (Hayola401, Shiralee and RGS003) and genotype Select 4 (fourth generation of rapeseed-mustard cross) in agricultural research station of Gonbad, Iran as a completely randomized block design in three replications. Severity of disease in the specified time intervals was measured until the appearance of withdrawal symptoms. Results showed that the Allometric model (natural logarithm transformation of I and S) with about 66 % of R2 had the best fitting for the collected data and therefore it was the best model to describe I-S relationships in Alternaria blight of Brassica spp. Based on the regression slope of Ln transformed values of I and S, the genotypes were classified in 3 groups. The first group includes Bard-1 genotype with high slope (1.48). Candle, Select4 and RGS003 were placed in the second group with moderate slope (1.25) and the third group was included genotypes Rainbow, Shiralee and J-98 with the least slope (1.15).