اولين گزارش Diplodia seriata از درختان آزاد مبتلا به شانكر در ايران

FIRST REPORT of Diplodia seriata FROM Zelkova carpinifolia WITH CANKER SYMPTOMS IN IRAN

درخت آزاد بومي رشته كوه البزز در ايران است. اين درخت در حدود 20- 30 متر ارتفاع و قطر تنه اي حدود دو متر دارد. در سال 1390 بيماري خشكيدگي شاخه هاي درختان آزاد با علايم شانكر به طور وسيع در جنگل دلند استان گلستان ديده شد. در فروردين ماه درختان داراي شانكرهاي بزرگ رو به زوال بودند، در اين شرايط وجود شانكرهاي روي شاخه ها و تنه قابل توجه بود. قبل از جدا شدن پوست در محل شانكر پوست تنه نسبت به قسمت هاي سالم پوست فرورفته و تيره بود، هم چنين در مواردي حاشيه شانكر كالوس تشكيل شده بود، (شكل1A). نسوج آلوده با استفاده از روش هاي متعارف بيماري شناسي گياهي روي محيط هاي كشت مصنوعي مناسب كشت و جدايه هاي قارچي خالص شد. براي توليد پيكنيديوم قطعات نسج چوب درخت آزاد به محيط آگار 2% نيز افزوده شد. جدايه اي از قارچ با شماره 134016 در موسسه CBS هلند و شماره (GenBank KC461297) در بانك ژن نگهداري شد. براي بررسي مولكولي ناحيه ITSجدايه اخير تعيين توالي و با توالي هاي نوكليوتيدي ديگر تاكسون هاي موجود در NCBIمقايسه شد. بيماري زايي جدايه اي از قارچ نيز روي نهال هاي دو ساله آزاد در گلخانه انجام و با تغييررنگ ناحيه مايه زني شده، توسعه زخم و تغييررنگ نسوج و جداسازي مجدد عامل از نسوج آلوده به اثبات رسيد. براساس مطالعات مرفولوژي و تعيين توالي ناحيه ITSقارچ عامل بيماري Diplodia seriata de Not تعيين شد. پريتسيوم هاي قارچ كه در لبه هاي شانكر تشكيل شده بودند از نظر مرفولوژي بررسي و Botryosphaeria obtusa (Schwein.) Shoemaker تشخيص گرديد (شكل1C). براساس منابع موجود اين اولين گزارش اين قارچ از درختان مبتلا به شانكر از درختان آزاد ايران است و تا كنون از روي درختان آزاد در ساير مناطق دنيا نيز گزارش نشده است.