مطالعه رابطه سطح توسعه‌يافتگي اقتصادي ـ اجتماعي با ميزان جرايم خشن در بين استان‌ها

Level of Socio-Economic Development and Rates of Violent Crimes in the Provinces

مطالعه رابطه سطح توسعه‌يافتگي اقتصادي ـ اجتماعي با ميزان جرايم خشن در بين استان‌ها بيژن زارع ، علي‌‌اكبر زندي‌لك (تاريخ دريافت 14/9/89، تاريخ پذيرش30/9/90) چكيده با توجه به رابطه معكوسي كه اغلب پيشينه نظري و تجربي خارجي بين توسعه و جرايم خشن نشان داده است،‌اين پرسش مطرح شد كه‌ايا در‌ايران روند مشابهي وجود داشته است؟ در‌اين پژوهش فرض شد كه هرچه سطح توسعه‌يافتگي اقتصادي ـ اجتماعي استان‌ها در‌ايران بيشتر باشد، از ميزان جرايم خشن كاسته مي‌شود. براي تبيين مسيله تحقيق از نظريه‌هاي فشار ساختاري و خرده‌فرهنگ خشونت استفاده شده است. روش تحقيق‌اين پژوهش روش آماري است كه با استفاده از داده‌هاي ثانويه و رسمي انجام شده است. سطوح تحليل‌اين تحقيق در سطح كلان است و واحد تحليل استان‌هاي كشور (28 استان) است. دوره زماني مورد مطالعه سال‌هاي 1376 تا 1380 است. براي آزمون فرضيه‌ها از آزمون‌هاي همبستگي پيرسون، همبستگي اسپيرمن و رگرسيون چندمتغيره استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه رابطه مثبت و نسبتاً ضعيفي بين توسعه اقتصادي ـ اجتماعي و ابعاد آن با ميزان جرايم خشن در بين استان‌ها وجود دارد، اما زماني كه هركدام از اجزاي تشكيل‌دهنده شاخص جرايم خشن (قتل، ضرب و جرح، نزاع‌هاي دسته‌جمعي) با توسعه اقتصادي ـ اجتماعي و ابعاد آن در رابطه گذاشته شدند، مشاهده شدكه فقط قتل (كه 2/2 درصد از كل شاخص جرايم خشن را در برمي‌گيرد) رابطه معكوسي با توسعه اقتصادي ـ اجتماعي و ابعاد آن دارد. واژگان كليدي: جرم، خشونت، جرايم خشن، قتل، ضرب و جرح، توسعه اقتصادي ـ اجتماعي، نظريه فشار ساختاري، نابرابري اجتماعي.

Level of Socio-Economic Development and Rates of Violent Crimes in the Provinces Bizhan Zare, Ali Akbar Zandilak Considering the theoretical and experimental background reached abroad to the effect that an opposite relationship often exists between development and violent crimes, this same question was raised here as to whether a similar pattern exists in Iran? Therefore this study assumed that higher the level of the socio-economic development in Iran’s provinces the lower their rates of violent crime. The theories of structural pressures and violence sub-culture were used to explain the research problem. This is a statistical-method research which uses the secondary and formal data. The analysis is conducted at a macro-level and units of analysis are country’s provinces (28 provinces). The study covers the period of 1997 to 2001. The Pearson correlation, the Spearman correlation, and multiple regression analysis were used for testing the hypotheses. Findings of research indicate that there is a positive and relatively weak relationship between the socio-economic development, in its dimensions, and violent crime rates among the provinces, but when each of the components of violent crimes index (homicide, assault, collective disputes) were brought in relation to socio- economic development and its dimensions, it was observed that only murder (that involved 2.2 percent of all violent crimes index) had an opposite relationship with socio- economic development and its dimensions. Keywords: Crimes, Violence, Violent crimes, Homicide, Assault, Socio-Economic development, Structural pressure theory, Social inequality.