تحليل جامعه شناختي تنوع جنبش زنان در كشورهاي اسلامي منطقه خاورميانه

A Sociological Analysis on the Diversity of Womenʹʹs Movements in the Islamic Middle Eastern Countries

تحليل جامعه شناختي تنوع جنبش زنان در كشورهاي اسلامي منطقه خاورميانه علي‏محمد حاضري، نعيما محمدي (تاريخ دريافت10/7/90، تاريخ پذيرش13/2/91) چكيده مقاله حاضر با استفاده از روش تحليل بين كشوري به گونه شناسي انديشه هاي مطرح در مورد به رسميت‏ شناسي هويت زنان در كشورهاي اسلامي پرداخته است. در اين كشورها علي رغم تسلط فرهنگ اسلامي رويكردهاي نظري متنوع و متناقضي درباب زنان شكل گرفته است. با توجه به نظريه هونت، انديشه به رسميت-شناسي در كشورهايي ارزش مطالعه دارد كه از يك سو توسعه جنسيتي و توانمندسازي جنسيتي آن ها بالاست و از سوي ديگر تحت تاثير ساختار سياسي، گروهي از زنان از جانب حكومت، با تحقير، انكار يا اختلال در به رسميت شناسي مواجهند. نظر به آنچه گفته شد، دو موضع نظري: 1) انديشه به رسميت شناسي هويت زنان اسلام گرا در كشورهاي اقتدارگرا- سكولار 2) انديشه به رسميت شناسي هويت زنان تجددگرا در كشورهاي اقتدارگرا- شريعت گرا قابل شناسايي است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد در شرايطي كه كشورهاي مصر، مراكش و تونس بستر مناسبي براي شكل گيري فمينيسم اسلامي است، كشورهاي ايران، لبنان، بحرين، الجزاير و امارات بستر مناسبي براي شكل گيري فمينيسم مدرن و پسامدرن است. همچنين در كشورهايي نظير قطر، كويت و عربستان به دليل شكاف ميان توسعه انساني و توسعه جنسيتي امكان شكل گيري جنبش زنان براي به رسميت شناسي وجود ندارد. واژگان كليدي: جنبش اجتماعي زنان، به رسميت شناسي، هويت جنسيتي، ساختار سياسي.

A Sociological Analysis on the Diversity of Womenʹs Movements in the Islamic Middle Eastern Countries Ali Mohammad Hazeri, Naima Mohammadi This article has been formalized by cross national analysis method. It tries to present an analysis on the most famous thoughts about identity of women in Islamic countries. In these countries, despite the dominance of the Islamic culture there are diverse and conflicting theoretical approaches concerning women. According to Honneth theory, women recognition would be valuable in countries where they have high GDI and GEM. In addition, because of political structure, part of women identity is denied due to Social contempt (ignoring the recognition or misrecognition). Based on what was said there are two approaches: 1) the idea of recognizing the identity of Islamism women in semi or not democratic Secular countries. 2) the idea of recognizing the modern women in semi or not democratic Sharia countries. The results of this study show while Egypt, Morocco and Tunisia have good conditions to expand Islamic feminism, Iran, Lebanon, Bahrain and, United Arabic Emirates are suitable countries to shape modern and post modern feminism. In some countries such as Qatar, Kuwait and Saudi Arabia, because of the gap between human development and gender development there is no movement for recognition. Keywords: Womenʹs Social Movement, Recognition, Gender Identity, Political Structures.