ايرانِ اسلامي، بانيِ موضوع و انگاره جديد در جامعه‌شناسي و علوم انساني

The Islamic Iran:Founder of New Subject and Paradigm in Sociology and Human Sciences

َايرانِ اسلامي بانيِ موضوع و انگاره جديد در جامعه‌شناسي و علوم انساني علي‌رضا شجاعي‌زند (تاريخ دريافت22/9/90.، تاريخ پذيرش13/2/91) چكيده «ايران اسلامي»، به معنيِ خاصي كه در اين مقاله آمده، مي‌تواند باني تحول در جامعه‌شناسي از «حيث موضوعي» و در علوم انساني از «حيث معرفتي» باشد. تحولِ موضوعي در جامعه‌شناسي، ناظر به حوزه‌هايي نظير جامعه‌شناسي انقلاب، جامعه‌شناسي دين، جامعه‌شناسي توسعه، جامعه‌شناسي سياسي و مسايل و آسيب‌هاي اجتماعي است. اما تحولِ معرفتي در علوم انساني به موضع و راه‌حلي برمي‌‌گردد كه در قبال معضلِ «بي‌طرفي در معرفت» اتخاذ خواهد كرد و همچنين به راهكار فرازآمدن بر «انگاره غالب» به‌طوري كه خود دچار محدوديت‌هاي انگاره‌اي نگردد. اين تحول همچنين از «غاياتِ» احتمالاً متفاوتي كه براي كسب معرفت دارد و از جهت‌گيري‌هاي معرفتيِ نهفته در «ذخاير انديشه‌ايِ» مسلمانان تاثير خواهد پذيرفت. واژگان كليدي: ايران اسلامي، موضوع، انگاره، بي‌طرفي، رياليسم معرفتي.

The Islamic Iran: Founder of New Subject and Paradigm in Sociology and Human Sciences Alireza Shojaeizand The term ʹIslamic Iranʹ has been used here in a specific sense in that it can provide a founding ground in terms of subject for sociology, and a new epistemology for the human sciences. The development of subject matter concerns areas such as sociology of revolution, sociology of religion, sociology of development, political sociology, and social pathology accompanied by its issues. The development of a fresh epistemology in the human sciences refers to a solution vis-à-vis the question of knowledge-impartiality, a position which it will strive to adopt and maintain. In this regard such epistemology will attempt to overcome the dominating paradigm in such a way that such position will not be constrained in the same trappings and unintended consequences. The development of a fresh epistemology in the human sciences, given different objectives it assigns to the acquisition of knowledge, will utilize implicit orientations latent in the ʹrepository of ideasʹ that Muslim communities possess. Keywords: The Islamic Iran, Subject, Paradigm, Impartiality, Epistemological Realism.