تاثير شرايط محيطي بر بنيه بذر سوياي نواحي مختلف ايران

Effect of environmental conditions on soybean seed vigor in different area of Iran

شرايط محيطي در طي نمو، رسيدگي و حتي در طي دوره ي پس از برداشت بذور سويا مي تواند روي جوانه زني و بنيه بذور حاصله تاثير بگذارد و گستره وسيعي از عوامل از جمله: شرايط آب و هوايي منطقه (بارش، دما، رطوبت نسبي و..)، انواع تنش ها، تغذيه و ساير را در بر مي گيرد. براي پي بردن به تاثيرشرايط محيطي محل تشكيل بذر روي بنيه بذور حاصله، آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي (طرح آشيانه اي) در آزمايشگاه بذر دانشگاه علوم كشاورزي و منابع‌طبيعي گرگان با 14 محموله بذري داخل رقم شامل: دي پي ايكس(گرگان، گنبد، علي آباد، آزاد شهر و كردكوي)، سحر (گرگان، گنبد، ساري، بابلسر، كردكوي و علي آباد)، ويليامز (ارديبل و گنبد) و هيل ساري، جمع‌آوري شده از نواحي مختلف ايران، به اجرا در آمد. براي شناخت اختلاف توده هاي بذري از نظر بنيه بذر در ابتدا آزمون هاي رشد گياهچه، جوانه زني استاندارد و در مرحله بعد آزمون تسريع پيري انجام شد و بدنبال آن آزمون رشد گياهچه و جوانه زني نيز روي بذور زوال يافته اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه شرايط محيطي به شكل معني داري سبب ايجاد بنيه هاي مختلف بذر در محموله هاي بذري داخل هر رقم شده است. از بين 5 محموله رقم دي پي ايكس، محموله گرگان و كردكوي به‌ترتيب بيشترين و كمترين بنيه بذر را از خود نشان دادند. محموله بابلسر و ساري از رقم سحر نيز بهتر از سايرين عمل كردند و محموله كردكوي با هدايت‌الكتريكي 46/26 ميكرو زيمنس بر سانتي‌متر از كمترين بنيه بذر در بين محموله هاي رقم سحر برخوردار بود. در بين محموله هاي رقم ويليامز نيز بالاترين درصد جوانه‌زني و كمترين نشت الكتروليت را محموله اردبيل از خود بروز داد. همبستگي منفي معني داري نيز بين نتايج آزمون هدايت‌الكتريكي با آزمون رشد گياهچه و درصد گياهچه نرمال بدست آمد و هر دو آزمون به خوبي تفاوت محموله هاي بذري از نظر بنيه بذر را نمايان ساختند. بنابراين نظر به نقش بارز محيط در شكل‌گيري درجات مختلف بنيه بذور در داخل يك رقم مشابه، در تعيين منطقه مناسب براي توليد بذر با بنيه بالا، اطلاع توليد كنندگان بذر از شرايط آب و هوايي، تغذيه اي و غيره بسيار مهم خواهد بود.

Environmental conditions including metrological parameters (precipitation, temperature, humidity and etc.) various stresses and nutrition, could affect germination and seeds vigor during of development, ripping and leven after harvesting of soybean seed. For this, experiments of completely randomized design ( as Nested)by four replications were performed in seed laboratory of Gorgon University of Agricultural Science and Natural Resources. Treatments were 14 seed ladings of four soybean cultivars viz. of DPX (Gorgan, Gonbad, Azad-shahr Ali-abad and Kurd-koy), Sahar (Gorgan, Gonbad, Sari, Babolsar, Ali-abad and Kurd-koy), Williams (Ardabil; Gonbad) and Hill (Sari). First, standard germination and seedling growth test and then, accelerated aging test were done following by standard germination and seedling growth on degraded seeds. Results showed that environmental conditions have been caused different classes of seed vigor in seed ladings of every cultivar. Among 5 lading of DPX cultivar, Gorgon and Kurd-kuy ladings had the most and least seed vigor respectively. Babolsar and Sari ladings were superior than others in Sahar cultivar in respect to seed vigour and Kurd-kuy ladings had the least vigor (EC=26.46 µs. cm-1). Among Williams’s ladings, Ardabil lading had the most germination percentage and the least Electrolyte leading. There was significantly negative correlation between results of electrical conductivity test and seedling growth and normal seedling percentage test. Therefore, it seems that more farmer knowledge of farmers on site-specific and these environmental conditions could result in different seed vigor in the same cultivar. Environmental conditions help to select suitable area for seed production.