مطالعه سيتوژنتيكي در تعدادي از گونه‌هاي جنس Stipagrostis

Cytogenetic Study in some Species of Stipagrostis

اين تحقيق به منظور ارزيابي خصوصيات سيتوژنتيكي هشت جمعيت متعلق به سه گونه از جنس Stipagrostis اجرا شد. نتايج شمارش كروموزومي، دو سطح پلوييدي در اين جنس را نشان داد كه گونه S. plumose ديپلوييد(22=x2=n2) و گونه هاي S. pennata وS. karelinii تتراپلوييد (44=x4=n2) بودند. مطالعه حاضر تعداد كروموزوم گونهS. karelinii را به صورت تتراپلوييد و براي اولين بار گزارش مي كند. نتايج فرمول كاريو تيپي نشان داد كه عمده كروموزوم‌هاي موجود در جمعيت‌هاي مورد مطالعه از نوع متاسنتريك (m) هستند. ماهواره و نواحي سازمان دهنده هستكي در جمعيت‌هاي ديپلوييد مشاهده شد. بر اساس نتايج تجزيه كاريوتيپي و دسته بندي كاريوتيپ‌ها به روش Stebbins ، جمعيت‌هاي ديپلوييد در كلاس A1 و A2 و جمعيت‌هاي تتراپلوييد در كلاس B1 قرار گرفتند، به اين ترتيب جمعيت‌هاي تتراپلوييد از نظر كاريوتيپي نامتقارن‌ بودند. از نظر صفات كاريوتيپي اختلاف معني داري (01/0p < ) ميان جمعيت‌ها براي سه صفت طول بازوي كوتاه، نسبت بازوها و شاخص سانترومري وجود داشت كه بيانگر تنوع نسبي كروموزومي در ميان ژنوتيپ هاي مورد مطالعه بود. بيشترين ميزان همبستگي ميان صفت بازوي كوتاه با بازوي‌ بلند و همچنين ميان شاخص سانترومري با درصد شكل كلي و صفت شاخص سانترومري با ميزان كروماتين نسبي، به ترتيب با مقادير 96/0، 88/0 و 87/0 وجود داشت. نتايج تجزيه خوشه‌اي و ضرايب Romero zarco تا حد بسيار زيادي با يك‌ديگر هماهنگي داشت و جمعيت ها در دو گروه مجزا قرار گرفتند. در گروه اول سه جمعيت ديپلوييد از گونه S. plumosa و در گروه دوم ساير جمعيت‌هاي تتراپلوييد از گونه‌هاي S. pennata وS. karelinii جاي گرفتند.

In the present investigation, eight accessions belonging to three species of Stipagrostis were subjected to cytogenetic analyses. Results of chromosome count showed two ploidy levels of diploid (2n=2x=22) in S. plumosa and tetraploid (2n=4x=44) in S. pennata and S. karelinii. The chromosome number (tetraploid) of S. karelini is reported for the first time. Karyotypic formula obtained in the studied populations mostly included metacentric chromosomes. Satellite and nucleolus organizer region (NOR) were observed in diploid populations of S. plumosa. Karyotypic analysis and grouping of karyotypes with Stebbins method classified diploid population into 1A and 2A and tetraploid populations into 1B karyotypic classes. Considering this classification it could deduced that tetraploid populations containing asymmetrical karyotype. Analysis of variance of karyotypic traits showed significant differences for short arm length, arm ratio and centromeric index that indicating chromosomal variation among the studied genotypes. The highest correlations were observed between short arm with long arm, centromeric index with total form percentages and centromeric index with value of relative chromatin content (r = 0.96, 0.88 and 0.87, respectively). The results of cluster analysis and Romero Zarco coefficient grouping were consistent and divided the populations into two separate groups. First group included three diploid populations from S. plumosa and the second group included tetraploid populations from S. pennata and S. karelinii species.