شاخص‌هاي تحمل به خشكي در برخي ارقام زيتون (Olea europaea L.)

Drought Tolerance Indices in some Olive Cultivars (Olea europaea L.)

به منظور ارزيابي تحمل به تنش خشكي در ارقام زيتون، آزمايشي در گلخانه به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمار تنش خشكي در سه سطح شاهد، تنش ملايم و تنش شديد (به ترتيب 90، 55 و 35 درصد رطوبت ظرفيت زراعي) روي نهال‌هاي يك‌ساله دوازده رقم زيتون اعمال شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي موجب كاهش محتواي نسبي آب برگ و هدايت روزنه‌اي در همه ارقام شد. نسبت وزن خشك ريشه به اندام هوايي در همه ارقام در شرايط تنش نسبت به شاهد افزايش يافت. با توجه به اين كه شاخص‌هاي تحمل به تنش (STI)، ميانگين بهره‌وري (MP)، ميانگين هندسي بهره‌وري (GMP) و ميانگين هارمونيك (HARM) بيشترين همبستگي را با درصد رشد نسبي در شرايط شاهد و تنش شديد داشتند، به عنوان شاخص‌هايي مناسب جهت گزينش ارقام متحمل به خشكي نهال زيتون شناخته شدند. بر اساس اين شاخص‌ها و تجزيه به مولفه‌هاي اصلي، ارقام ميشن، كنسرواليا و سويلانا داراي پايداري رشد در شرايط تنش و متحمل به خشكي بودند. مطابقت نسبتاً زيادي بين ارزيابي ارقام بر اساس شاخص‌هاي محاسبه شده و ساير صفات مورد مطالعه وجود داشت.

Olive is a drought tolerant plant and there is considerable genetic variation for drought tolerance among olive cultivars. In order to evaluate genetic variation of olive, an investigation was carried out in factorial experiment based on completely randomized design with three replications on one-year-old of tewlve olive cultivars. Drought stress treatments included control, mild stress and severe stress (90, 55 and 35% of FC water, respectively). Results showed that drought stress reduced the relative water content and stomatal conductance in all cultivars. Dry biomass of root/shoot ratio, was increased by drought stress. Stress Tolerance Index (STI), Mean Productivity (MP), Geometric Mean Productivity (GMP), and Harmonic Mean (HARM) had the most correlation with relative growth percent in control and severe stress conditions, thus they were identified as the best indices for screening drought tolerant in seedlings of olive cultivars. Based on these indices and principal component analysis, cvs. Mission, Konservolia and Sevillano were detected as high tolerant cultivars to drought stress. Results of drough stress tolerance evaluation by drought stress indices obtained in the present study were highly consistent with other studies on traits of these cultivars.