ارزيابي عملكرد دانه، ماده خشك و برخي ويژگي هاي كيفيت علوفه و سيلو در كشت مخلوط يونجه يكساله (Medicago scutellata) و جو بهاره (Hordeum vulgare)

Evaluation of Grain Yield, Dry Matter Production and Some of the Forage and Silage Quality Properties in Annual Medic (Medicago scutellata) and Spring Barley (Hordeum vulgare) Intercropping

به منظور تعيين مناسب‌ترين آرايش كشت مخلوط يونجه يكساله با جو بهاره از نظر عملكرد ماده خشك، دانه، شاخص برداشت و ويژگي‌هاي كيفي علوفه و سيلو در مقايسه با كشت خالص آن‌ها، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه آموزشي-پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در سال زراعي 1389-1388 در شرايط آبي اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل آرايش‌هاي مختلف كشت مخلوط جايگزيني و افزايشي بودند كه آرايش‌هاي جايگزيني عبارت‌اند از: يونجه1:1 جو، يونجه2:2 جو، يونجه4:4 جو، يونجه6:6 جو، يونجه6:2 جو، يونجه4:2 جو، يونجه2:4 جو، يونجه2:6 جو و آرايش‌هاي افزايشي شامل يونجه20% :100% جو، يونجه40% :100% جو، يونجه100% :40% جو، يونجه100% :20% جو بودند كه همراه با تيمارهاي كشت خالص يونجه و جو مجموعاً 14 تيمار را تشكيل دادند. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان عملكرد علوفه خشك و دانه جو و يونجه به ترتيب (2900 و 1773 كيلوگرم در هكتار علوفه) و (1907 و 877 كيلوگرم در هكتار دانه) از كشت خالص آن‌ها به دست آمد. از لحاظ شاخص برداشت، براي جو و يونجه به ترتيب، آرايش‌هاي يونجه2:6 جو و يونجه2:2 جو به ميزان 75/34 و 28 درصد داراي بيشترين ميزان شاخص برداشت بودند. بيشترين ميزان درصد قندهاي محلول درآب علوفه (42/15)، درصد فيبرخام علوفه (40/38)، درصد فيبرهاي غيرمحلول در شوينده خنثي سيلو (72/46)، ميزان اسيديته عصاره اشباع سيلو (31/5) از كشت خالص جو، و بيشترين درصد فيبرهاي غيرمحلول در شوينده اسيدي علوفه (88/30) و درصد فيبرهاي غيرمحلول در شوينده اسيدي سيلو(42/26) از كشت خالص يونجه بدست آمدند. باتوجه ارزيابي شاخص‌هاي كشت مخلوط براي عملكرد دانه، بيشترين ميزان نسبت برابري زمين با 29/1 =LER، ضريب نسبي تراكم با 79/2 = RCCو بيشترين ميزان سودمندي اقتصادي با 5/1329877 = MAI تومان از تركيب يونجه6:2 جو و براي عملكرد علوفه خشك بيشترين ميزان نسبت برابري زمين از تركيب يونجه1:1 جو با 232/1 = LER بدست آمد. بنابر‌اين با توجه به شاخص‌هاي اندازه‌گيري‌ شده، آرايش يونجه6:2 جو براي عملكرد دانه و آرايش يونجه1:1 جو براي عملكرد علوفه خشك بهترين آرايش‌ها بود.

Efficient use of natural and biological cycles such as nitrogen fixation by legumes may stimulate yield of the non-legumes crops in an intercropped system. To evaluate spring barley and annual medic intercropping, an experiment was conducted in the research field of Tehran University in Karaj, Iran, in 2009-2010 growing season. Randomized complete block design (RCBD) with four replications and 14 treatments were used. Treatments included: B1:1M, B2:2M, B4:4M, B6:6M, B6:2M, B4:2M, B2:4M, B2:6M, B100%:20%M, B100%:40%M, B40%:100%M, B20%:100%M and two additional treatments of barley and annual medic sole crop were established. The highest dry matter yield for barely and annual medic was achieved from sole crop (2900 kg ha-1 for barely and 1773 kg ha-1 for annual medic, respectively). The highest forage water soluble carbohydrates (WSC = 15.42%), forage crude fiber (CF = 38.40%), silage neutral detergent fiber (NDs = 44.72%), silage pH (pH = 5.31) belonged to sole crop of barley. Also, the highest silage acid detergent fiber (ADF = 26.42%) and forage acid detergent fiber (ADF = 30.88%) belonged to sole crop of annual medic. The highest seed yield for barely and annual medic was achieved from sole crop (1907 kg ha-1 for barely and 877 kg ha-1 for annual medic, respectively) and the maximum harvest index (HI) was for B2:6M for barley (34.75%) and B2:2M for annual medic (28%). The highest land equivalent ratio for dry forage yield (LER = 1.232) was obtained from H1:1M. The highest land equivalent ratio (LER = 1.29), monetary advantage index (MAI = 1329877.5 toman) and relative crowding coefficient (RCC = 2.79) for seed yield obtained for B6:2M mixture. Results suggested that the suitable mixture for dry matter yield was B1:1M. For achieving better silage and forage quality, higher ratio of annual medic in mixtures with barley is necessary. Results also suggested that the suitable mixture for seed yield was B6:2M.