بررسي زراعي و اقتصادي كشت مخلوط يونجه با گياهان علوفه‌اي يكساله

Agronomic and Economical Assessment of Mixed Cropping of Alfalfa with Annual Forage Crops

كشت مخلوط يكي از راه‌هاي افزايش عملكرد در واحد سطح محصولات زراعي مي‌باشد. هدف از اين مطالعه، بررسي زراعي و اقتصادي كشت مخلوط يونجه با گياهان علوفه‌اي يكساله و مقايسه آن با كشت خالص بود. به همين منظور طرح آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار به مدت دو سال زراعي 1386 و 1387 در مزرعه موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر در كرج اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل نسبت‌هاي مختلف بذر مخلوط يونجه با گياهان همراه (شبدر ايراني، شبدر لاكي و كلزاي علوفه‌اي) بصورت 100 : 0، 75 : 25، 50 : 50 و 0 : 100 درصد (يونجه-گياه همراه) بود. براي صفات زراعي تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين براي عملكرد علوفه تر و خشك و جهت مقايسه اقتصادي كشت مخلوط و تك كشتي از تكنيك بودجه‌بندي جزيي و تحليل سربه سر استفاده شد. نتايج نشان داد بين نسبت‌هاي كشت مخلوط از نظر عملكرد علوفه تر و خشك به ترتيب در سطح احتمال 1 و 5 درصد تفاوت معني‌داري وجود داشت. جايگزيني تيمار يونجه 75% و شبدر لاكي 25% توسط ساير تيمارها غيراقتصادي بود. سودخالص كاربرد اين تيمار انتخابي 94/14 ميليون ريال در هكتار بود كه از ساير تيمارها بيشتر بود. نقطه سربه سر هزينه تيمار برتر انتخابي (يونجه 75% + شبدر لاكي 25% ) نسبت به كاربرد تيمار يونجه خالص (تيمار در اولويت دوم) و يونجه 75% + كلزاي علوفه‌اي 25% (تيمار در اولويت سوم) بترتيب 8/22 و 8/24 ميليون ريال محاسبه شد. نقطه سربه سر درآمد ناخالص تيمار برتر انتخابي (يونجه 75% + شبدر لاكي 25% ) نسبت به كاربرد تيمار يونجه خالص (تيمار در اولويت دوم) و يونجه 75% + كلزاي علوفه‌اي 25% (تيمار در اولويت سوم) بترتيب 6/34 و 7/32 ميليون ريال محاسبه شد.

To assess agronomic and economical aspects of mixed cropping of alfalfa and annual forage crops a filed experiment was carried out using split plot arrangement in randomized complete block design with three replications, in research field of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran in 2007 and 2008 growing seasons. Experimental treatments included mixed ratio of alfalfa seed with other forage crops (Pesian clover, Crimson clover and Forage rape). These ratios were 100:0, 75:25, 50:50 and 0:100 (alfalfa: forage crop). For agronomic traits, fresh and dry forage yield, analysis of variance and mean comparison were preformed. For economical assessment partial budgeting and breakeven analysis were used. Results showed that there were significant differences among mixed cropping treatments for fresh and dry forage yield. Substitution of 75% Alfalfa + 25% Crimson clover by other mixed cropping treatment was not profitable. Application of 75% Alfalfa + 25% Crimson clover had 14.94 million Iranian rials per hectare net profil which was greater than the other treatments. Breakeven point for selected treatment (75% Alfalfa + 25% Crimson clover) in comparison with sole crop of alfalfa (Second priority treatment) and 75% Alfalfa + 25% Forage rape (Third priority treatment) were estimated 22.8 and 24.8 million Iranian Rials, respectively. Breakeven points of gross income of selected (75% Alfalfa + 25% Crimson clover) in comparison to sole crop of Alfalfa and 75% Alfalfa + 25% Forage rape were 34.6 and 32.7 million Iranian Rials, respectively.