بررسي تطبيقي مدل هزينه يابي بر مبناي فعاليت فازي و مدل هزينه يابي

A Comparative Review of the Fuzzy Activity Based Costing and Traditional Activity Based Costing Model in Hospital Services

هدف و انگيزه اصلي پژوهش حاضر اين است كه بتوان با استفاده از تيوري مجموعه فازي مدلي نوين به منظور رفع نواقص مربوط به تخمين داده ها و يا عدم صحت داده هاي جمع آوري شده در "سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت"(ABC) ارايه نمود. لذا در اين پژوهش كوشش گرديده تا با استفاده از اعداد فازي، سيستمي جديد تحت عنوان"هزينه يابي بر مبناي فعاليت فازي"(FABC) طراحي و كاربرد عملي آن نيز ارايه گردد. در اين راستا، با استفاده از روش "پژوهش هاي اقدامي" و مكانيزم ABC، بخش هاي تشخيصي بيمارستان رضوي مشهد به منظور محاسبه بهاي تمام شده خدمات، مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. نتايج حاصل از آزمون دادههاي مربوط به بهاي تمام شده خدمات با استفاده از آزمون هاي آماري ناپارامتريك ويلكاكسون و فريدمن در سطح اطمينان 95%، حاكي از آن است كه اختلاف معناداري بين بهاي تمام شده خدمات محاسبه شده بر اساس مدل ABC سنتي و FABC، در بخشهاي تشخيصي بيمارستان وجود دارد. افزون بر اين، اختلاف معناداري بين بهاي تمام شده محاسبه شده بر اساس هريك از دو مدل با تعرفه هاي وضع شده در اين بخش ها نيز وجود دارد كه لزوم بازنگري در تعرفه هاي مصوب دولتي را نيز نشان مي‌دهد.

The purpose of this study is presenting a contemporary model via the fuzzy set theory to address deficiencies related to the estimated data in activity based costing systems. Consequently, in this research an attempt will be made to explore fuzzy numbers to overcome the uncertainty and incorrectness of the cost data. This new system known as the "Fuzzy Activity Based Costing (FABC)" system is employed to calculate and compare the cost of services in diagnostic sections of the Mashhad Razavi Hospital. The results of cost data, by employing Wilcoxon and Friedman nonparametric statistical tests with the confidence of %95, indicate that there is a significant difference between costs calculated by the ABC system and those by the FABC system in the preceding departments. Furthermore, based on the statistical tests conducted, there is a significant difference between costs calculated by each of the two models with the tariffs imposed by the government in the diagnostic sections. These results show that necessary corrections of the government tariffs should also be attempted.