ابزارها و شيوه‌هاي بسيج و اعتراض در جنبش مشروطه

Instruments and Methods of Mobilization and Protest in Constitutional Revolution

اين مقاله به بررسي ابزارها و شيوه‌هاي بسيج و اعتراض در انقلاب مشروطه با هدف شناخت بيشتر جنبش‌هاي اجتماعي معاصر و نحوه‌ عملكرد آنها مي‌پردازد. سوالي كه در اين مقاله مطرح مي‌شود اين است كه فعالان جنبش مشروطه از چه ابزار و شيوه‌هايي براي بسيج و اعتراض بهره گرفتند. فرضيه اي كه در پاسخ به اين سوال مطرح مي‌شود اين است كه در جنبش مشروطه، از شب نامه، سخنراني در مساجد و منابر و روزنامه‌ها براي بسيج مردم و از بست نشيني و مبارزات خشونت آميز براي نشان دادن اعتراضات استفاده شده است. اين تحقيق به روش كيفي (تحليلي- تاريخي) و با استفاده از ابزار اسنادي و كتابخانه‌اي انجام مي‌شود . در اين تحقيق ابتدا ابزارها و شيوه‌هايي را كه در جهت برانگيختن و تهييج توده‌ها و شكل دادن به اعتراضات به كار برده شدند، و سپس روش‌هايي كه مخالفان در جنبش مشروطه براي پيشبرد مقاصدشان از آنها در جهت نشان دادن اعتراضشان مورد استفاده قرار دادند، پرداخته شده است. ابزارها و شيوه‌هايي كه در اين مقاله بدان پرداخته شده است، شامل: بست نشيني و تحصن و قيام سرتاسري مي‌باشد و همچنين مساجد و منابر، روزنامه‌ها و شبنامه‌ها به عنوان ابزارها و شيوه‌هاي بسيج در جنبش مزبور بررسي شده است.

This article examines instruments and method of mobilization and protest in the Constitutional Revolution of Iran and aims to understand contemporary Iranian social movements. The main question in this research is that what instruments and methods were used by Iranian activists during that revolution. The proposition is that they used shabnaheh, speech delivering, mosques and religious tribunes (manbar) for mobilization and also bast neshini, and violent combat for their protest. This research is qualitative (historical- analytical) and uses documental and library sources. At first, different instruments and methods for mobilization and then for protest are examined.