تحولات معنايي و ساخت اطلاع «آغازگرهاي اسنادي‌شده» در فرايند ترجمه از انگليسي به فارسي در چارچوب دستور نقش‌گراي نظام‌مند هاليدي

Semantic Changes and Information Structure of Predicated Themes in the Process of Translation from English into Persian; Based on Haliday’s Systemic Functional Grammar

در دستور نقش‌گراي نظام مند هاليدي از سه فرانقش سخن به‌ميان مي آيد كه سه لايه معنايي را براي هر بند زبان تبيين مي كنند و توجه به آن‌ها در فرايند ترجمه مي تواند در انتقال دقيق معناي زبان مبدا به مقصد راهگشا باشد. با توجه به اهميت بنيادين انتقال معني در فرايند ترجمه، به‌ويژه آن معاني كه فراتر از معناي گزاره اي پاره گفتارهاي زباني هستند، در اين مقاله تحولات معنايي و ساخت اطلاع ساخت هاي موسوم به آغازگرهاي اسنادي شده در فرايند ترجمه از انگليسي به فارسي، بر پايه دستور نقش‌گراي نظام مند هاليدي، بررسي شده است. بررسي داده هاي پژوهش نشان مي دهد كه در معناي انديشگاني، ميان فردي، متني و همچنين ساخت اطلاع بسياري از ساخت هاي آغازگر اسنادي شده ترجمه شده تحولاتي روي داده است كه اين باعث از دست رفتن بخش مهمي از معنا شده است. اين در حالي است كه در صورت آگاهي به‌وجود لايه هاي معنايي مختلف در يك بند و ساخت اطلاع آن (يعني چگونگي جريان يافتن اطلاع نو و كهنه در يك پاره گفتار) بسياري از آن‌ها قابل اجتناب هستند و در‌نتيجه مي توان معنا را با وفاداري بيشتري به زبان مقصد انتقال داد.

In Haliday’s Systemic Functional Grammar (SFG), there are three metafunctions that actually are three semantic layers of clauses of a language; being aware of them are important in transferring meaning in the process of translation. Regarding the crucial importance of transferring meaning faithfully in translation, particularly meanings beyond the propositional meaning of an utterance, here, we study the semantic changes of the structures termed “predicated themes” in SFG. Data investigation revealed that in ideational, interpersonal, textual and also information structure of many predicated themes translated into Persian, we see changes that sometimes have ended in missing of some important parts of meaning. In case of being aware of the different semantic layers of structures like predicated themes, many of these kinds of semantic changes are avoidable; consequently, it is possible to transfer meaning of the source language more faithfully to the target language. Therefore, the main goal of this article is to investigate the semantic changes of predicated themes in the process of translation. The next goal of the research is providing some ways for minimizing these kinds of changes.