بررسي الگوي پراكنش و پايداري خيارهاي دريايي در ناحيه شرقي خليج چابهار

Survey on Dispersion and Occurrence Pattern of Sea Cucumbers in the Eastern Part of Chabahar Bay (North of the Oman Sea)

اين مطالعه در بخش شرقي خليج چابهار كه به دليل وجود بندر چابهار داراي بيشترين تاثير انساني بر بوم سامانه منطقه است، انجام شده است. بر اين اساس 4 ايستگاه انتخاب و در هر ايستگاه 4 كوادرات هر يك به مساحت 200مترمربع توسط غواصي به روش اسكوبا بررسي شد. بررسي ها در ماه هاي مياني هر فصل انجام شد. براي تعيين الگوي پراكنش خيارهاي دريايي خليج چابهار (منطقه زير جزر و مدي) از آزمون شاخص پراكندگي استفاده شد. اين شاخص از نسبت انحراف معيار به ميانگين نمونه ها در هر يك از 4 ايستگاه نمونه برداري در طول يك سال (4 فصل) به دست آمد. همچنين شاخص پايداري براي گونه هاي مشاهده شده محاسبه شد. گونه هاي Stichopus variegatus و Holothuria leucospilota گونه هاي دايمي هستند كه همواره پراكنش تجمعي دارند. گونه H.hilla گونه ي رايجي است كه در زمستان پراكنش تصادفي و در ساير فصول پراكنش تجمعي داشته است. گونه H.pervicax با وجودي كه تنها در بهار مشاهده شده (نادر)، پراكنش تجمعي داشته است. گونه هاي H.arenicola (نادر)، H.atra (رايج) وH.parva (نادر) داراي پراكنش تصادفي بوده اند. عليرغم اين نتايج، مشاهده خيارهاي دريايي در محل زندگي خود مشخص مي كند كه پراكندگي اين جانوران به صورت تجمعي است. دليل تفاوت بين مشاهده عيني و برخي محاسبات آماري اين است كه كليه خيارهاي دريايي كه بر اساس محاسبه، پراكنش تصادفي داشته اند تنها در يك يا دو كوادرت به تعداد 1 يا 2 فرد وجود داشته اند بنابراين براي اين تعداد نمي توان پراكندگي تجمعي يا تصادفي متصور شد. از مهمترين دلايل توزيع تجمعي جمعيت خيارهاي دريايي، پراكندگي تجمعي مواد غذايي، تجمع پناهگاه هاي مورد استفاده و نوع بستر است كه در بستر هاي مورد بررسي از نوع صخره اي بوده است.

This research has carried out on the eastern part of Chabahar Bay, the region with the highest human effects on the ecosystem. Four stations were selected. In each station, four quadrates with 200 m2 area sampled by SCUBA method. Investigations occurred in the middle month of each season. Dispersion of subtidal sea cucumbers was determined by index of dispersion test. Frequency of occurrence of species calculated. Stichopus variegatus and Holothuria leucospilota are permanent species with cumulative distribution. H. hilla is a common species with random distribution in winter and cumulative distribution in other seasons. H. pervicax is a rare species with cumulative distribution, although it is observed only in the spring. H. arenicola (rare sp.), H. atra (commomn sp.) and H. parva (rare sp.) have a random distribution. In spite of these results, the observation of sea cucumbers in their habitats indicates that distribution of such animals have a cumulative pattern. Difference between field observation and statistical calculations is due to the fact that all sea cumbers which according to calculations had random distribution, only observed in 1 or 2 quadrates in a few individuals (1 or 2) and should not be assigned as animals with random distribution. The most important reasons for cumulative distribution of sea cucumbers are aggregation of nutrients and used habitats that in the searching area were rocky.