مدل سه عاملي فاما و فرنچ و ريسك نقدشوندگي:شواهدي از بازار بورس اوراق بهادار تهران

Fama and French Three-factor Model and Liquidity Risk:Evidence from Tehran Stock Exchange Market

يكي از معيارهاي اساسي براي تصميم گيري در بورس، بازده سهام مي باشد. بازده سهام خود به تنهايي داراي محتواي اطلاعاتي است و بيشتر سرمايه گذاران بالفعل و بالقوه در تجزيه و تحليل مالي و پيش بيني ها از آن استفاده مي نمايند. مطالعات زيادي در مورد رابطه بين ريسك و بازده انجام شده است. در اين ميان مدل سه عاملي فاما و فرنچ در زمره مهم ترين مدل هاي ارايه شده قرار دارد. در پژوهش حاضر به بررسي مدل سه عاملي فاما و فرنچ بعلاوه معيار ريسك نقدشوندگي بازار پاستور و استامبا (2003) و مقايسه آن با مدل سه عاملي فاما و فرنچ مي پردازيم. بر خلاف عمده مطالعات گذشته، در مدل چهار عاملي بتاي بازار متغير و عاملي از اندازه و نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار است. داده هاي سري زماني به صورت ماهانه براي سالهاي 1380 تا 1389 از شركتهاي نمونه بازار بورس و اوراق بهادار تهران جمع آوري شده و توسط نرم افزار Eviews به روش داده هاي تركيبي (تابلويي) مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج تحقيق حاكي از معني داري اثرات مازاد بازده بازار، اندازه شركت و نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار و عدم معني داري عامل نقدشوندگي بازار است. بتاي بازار نيز تنها تابعي از متغير اندازه مي باشد. همچنين نتايج نشان مي دهد عامل نقدشوندگي بازار پاستور و استامبا و بكارگيري بتاي بازار متغير سبب افزايش قدرت تبيين مدل سه عاملي فاما و فرنچ مي شود

One of the main criteria for deciding on stock exchange market is stock return. Stock return includes information content and most actual and potential investors in financial analysis and forecasts use it. Many studies have been conducted about the relationship between risk and return. The three-factor model of Fama and French is one of the most important models. In this paper we consider Fama and French three-factor model augmented by the Pastor and Stambaugh (2003) market liquidity risk factor. Then it is compared with three-factor model of Fama and French. Unlike most previous studies, in this model, stock level beta is allowed to vary with firm-level size and book-to-market ratio. We use monthly time series data for sample companies of Tehran stock exchange market for the period 1380 to 1389, and evaluate them by using Eviews software by panel method. The results show the effects of excess market return, firm size and book-to-market ratio is significant and the effect of market liquidity factor is insignificant. Also the market beta is only a function of size variable. Finally we find that market liquidity factor of Pastor and Stambaugh and the time variation in the market beta increase the explanatory power of Fama and French three-factor model.