تاثير پاكلوبوترازول بر بهبود تحمل به خشكي در گياهچه‌هاي كلزا (.Brassica napus L) در شرايط كشت درون شيشه (in vitro)

paclobutrazol in improvement of drought tolerance of Brassica napus L. seedling under in vitro culture

تنش خشكي به عنوان يك عامل محدود كننده توليدات گياهي است. جهت به حداقل رساندن اثرات سو اين تنش تركيبات متعددي مورد استفاده قرار گرفته است. در اين پژوهش اثر پاكلوبوترازول به عنوان يك تنظيم كننده تريازولي بر پارامترهاي مورفولوژيكي و بيوشيميايي گياهچه‌هاي كلزا تحت تنش خشكي در شرايط كشت درون شيشه بررسي شده است. بذرهاي گياه كلزا پس از ضدعفوني، در محيط كشت MS حاوي غلظت‌هاي صفر، 4 و 8 درصد وزني مانيتول (سطوح مختلف خشكي) و غلظت‌هاي صفر، 10 و 20 ppm پاكلوبوترازول كشت گرديدند. همچنين جداكشت‌هاي ساقه گياهچه‌هاي كلزاي حاصل از كشت بذر در محيط‌هاي كشت MS حاوي هورمون‌هاي ريشه‌زايي و كالوس‌زايي به همراه مانيتول (0، 4 و 8%) و پاكلوبوترازول (0 و 10 ppm ) كشت گرديد. نتايج به دست آمده پس از 4 هفته نشان داد طول اندام هوايي و ريشه، وزن خشك ريشه و اندام هوايي، مقدار كلروفيل a، كلروفيل كل، كاروتنوييدها، درصد ريشه‌زايي، درصد كالوس‌زايي و وزن‌تر كالوس‌ها در تنش خشكي كاهش معني‌داري داشته است، در حالي كه مقدار پراكسيداسيون ليپيد و قندهاي احيا كننده و پرولين تحت تنش خشكي افزايش يافت. كاهش ميزان پراكسيداسيون ليپيد و افزايش طول و وزن ريشه و اندام هوايي، قندهاي احيا كننده، پرولين، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و پروتيين در گياهچه‌هايي كه به طور توام با پاكلوبوترازول و تنش خشكي تيمار شده بودند، نسبت به گياهجه‌هايي كه فقط در معرض تنش خشكي بودند؛ احتمالا نشان دهنده كاهش خسارت ناشي از تنش خشكي در اين گياهچه‌ها است. بنابراين پاكلوبوترازول به ويژه در غلظت 10 ppm در رفع آسيب‌هاي حاصل از تنش در گياهچه كلزا موثرتر بود.