اثرات تلقيح با ريزوبيوم بر افزايش مقاومت شبدر ايراني(Trifolium resupinatum) به آلودگي گاز دي‌اكسيدگوگرد

Inoculation effects of Rhizobium on the tolerance increase of Persian clover (Trifolium resupinatum) under SO2 pollution

ريزوباكتري‌هاي محرك رشد گياهان باكتري‌هاي مفيدي هستند كه سبب افزايش رشد گياهان و القا مقاومت نسبت به تنش‌هاي مختلف مي‌شوند. يكي از اين تنش‌ها آلودگي دي‌اكسيد گوگرد (SO2) است كه به عنوان يك آلاينده آسيب‌رسان قوي هوا شناخته شده است. شبدر ايراني يكي از گياهان خانواده بقولات است كه به عنوان يك گياه علوفه‌اي مطرح مي‌باشد و با باكتري ريزوبيوم همزيست مي‌شود. در اين مطالعه اثرات ريزوبيوم (سويه بومي و استاندارد) بر ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و عناصر پتاسيم و فسفر شبدر ايراني تحت غلظت‌هاي مختلف گاز دي‌اكسيد گوگرد (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 ppm) ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه تلقيح ريزوبيوم اثرات مفيدي بر ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، پتاسيم و فسفر در مقايسه با گياهان تلقيح نيافته دارد. غلظت‌هاي بالاي SO2 (1، 5/1 و 2 ppm) سبب كاهش معني‌دار ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و عناصر پتاسيم و فسفر در مقايسه با گياهان كنترل مي‌شود ولي غلظت پايين SO2 (5/ 0ppm) بر شاخص‌هاي فوق تاثير مثبتي مي‌گذارد. تلقيح شبدر ايراني با دو سويه ريزوبيوم اثرات منفي غلظت‌هاي بالاي گاز SO2 را بر ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و عناصر پتاسيم و فسفر كاهش داد. بيشترين مقدار تمامي اين شاخص‌ها در تركيب سويه بومي و غلظت 5/0 ppm گاز SO2 اندازه‌گيري شد. بنابراين ريزوبيوم مي‌تواند مقاومت و تحمل گياه را در برابر تنش‌هاي غير زيستي مثل آلودگي SO2 هوا افزايش دهد.