شناسايي و تبيين عوامل موثر بر گذار به اقتصاد يادگيرنده در ايران

Identification and Explanation of Effective Factors on Iran’s Transition to Learning Economy

با مطرح‌شدن تيوري رشد درون‌زا، اقتصاددانان به اهميت دانش به‌عنوان عامل اصلي در رشد پايدار اشاره كرده‌اند و مفاهيمي همچون اقتصاد دانش‌بنيان مطرح شده است. با اين وجود، رويكردي ديگر معتقد است كه در كشورهاي درحال‌توسعه، گذار به اقتصاد يادگيرنده به‌عنوان زيرساختي براي اقتصاد دانش‌بنيان تلقي مي‌شود. با توجه به اينكه عوامل موثر بر گذار به اقتصاد يادگيرنده به‌طور فراگير بررسي نشده‌اند، در اين مقاله عوامل موثر بر گذار به اقتصاد يادگيرنده در ايران با رويكرد سياست علم و فناوري و برابر آموزه‌هاي اقتصاد تكاملي مورد شناسايي و تبيين قرار گرفته است. اين پژوهش از نظر هدف، اكتشافي و جهت‌گيري آن، بنيادي است. رويكرد پژوهش، استقرايي و و نحوه انجام آن، كيفي بوده و براساس تيوري داده‌بنياد، مضامين و ابعاد قابل‌توجه در اين رابطه شامل تفكر گذار، نهاد سياست، يادگيري همكارانه، نظام آموزشي و پژوهشي، شرايط اقتصاد كلان، فناوري اطلاعات و ارتباطات، سرمايه اجتماعي، نهادها، تعامل دانشگاه، صنعت و دولت، بنگاه‌هاي يادگيرنده و توسعه منطقه‌اي استخراج شده‌اند.

By emergence of endogenous growth theory, economists have pointed to the importance of knowledge as the main factor in sustainable growth and, as a result, concepts such as knowledge-based economy have been presented and discussed. However, another approach views transition to learning economy as the infrastructure of knowledge-based economy in developing countries. Because effective factors on transition to learning economy have not been investigated comprehensively, in this article we identify the effective factors on Iran’s transition to learning economy, according to the principles of evolutionary economics and with a science and technology policy approach. This research is exploratory in purpose and has a basic orientation. Research approach is inductive and qualitative and themes have been identifies based on grounded theory. Findings suggest the following items as noticeable in Iranʹs transition to learning economy: transitional thinking, political institution, collaborative learning, research and education system, macro-economic circumstances, ICT, social capital, institutions, GIU interaction, learning firms and regional development.