مروري بر گياه دارويي شيرين‌بيان (glabra L. Glycyrrhiza)

A Review on Medicinal Plant of Glycyrrhiza glabra L.

شيرين‌بيان با نام علمي .glabra L Glycyrrhiza يكي از مهم‌ترين گياهان دارويي بومي ايران است كه به ميزان قابل توجهي از آن ساليانه صادر مي‌شود. ماده اصلي اين گونه، تركيب ساپونين تري ترپنوييدي به نام اسيد گليسيريزيك يا گليسيريزين با شيريني 30 تا 50 برابر ساكارز است كه در صنايع دارويي، غذايي و دخانيات كاربرد دارد. اين گياه كاربردهاي درماني مختلفي داشته و از ريشه شيرين‌بيان، در طب سنتي به طور عمده براي درمان زخم معده استفاده مي‌شود. همچنين در مطالعات باليني و تجربي مواردي نظير اثرات درماني در بيماري هپاتيت C، بيماري هاي پوستي و ريوي، نارسايي كبدي و قلب و خواص ضد التهاب، ضد ويروس، ضد ميكروب، آنتي اكسيدان و ضد سرطان و همچنين تقويت سيستم ايمني براي اين گياه اثبات شده است. بنابراين برنامه‌ريزي اصولي جهت توسعه فعاليت‌ها و حفاظت، احيا و بهره‌برداري از اين گياه در عرصه‌هاي طبيعي نيازمند بررسي دقيق وضعيت موجود، شناخت پتانسيل‌هاي موجود در عرصه‌هاي زراعي و منابع طبيعي به عنوان خاستگاه اصلي گونه‌هاي بومي كشور و شناخت صحيح از محدوديت‌ها و چالش‌ها همگام با توسعه علمي فرآوري و مصرف آن مي‌باشد. اين مطالعه نيز در راستاي شناخت پتانسيل‌هاي دارويي، فيتوشيميايي، اقتصادي و ... گياه شيرين‌بيان صورت گرفته است.

Glycyrrhiza glabra L (Licorice) as native and pasture medicinal plant has most important export rule. Glycyrrhizic acid (GA) or Glycyrrhizin as a main active component of licorice root and rhizomes, is a triterpenoid saponin claimed to be up to 30-50 times sweeter than sucrose and to be used in pharmaceuticals, food and tobacco industry. Licorice root is a traditional medicine used mainly for the treatment of peptic ulcer, hepatitis C, and pulmonary and skin diseases, although clinical and experimental studies suggest that it has several other useful pharmacological properties such as antiinflammatory, antiviral, antimicrobial, antioxidative, anticancer activities, immunomodulatory, hepatoprotective and cardioprotective effects. A large number of components have been isolated from licorice, including triterpene saponins, flavonoids, isoflavonoids and chalcones, with glycyrrhizic acid normally being considered to be the main biologically active component. Understanding of the limitations and challenges in the medicinal plant are need for planning principles for development activities and conservation in this field.In this review summarizes the phytochemical, pharmacological and pharmacokinetics data, together with the clinical as one of the most important herbs in exports and adverse effects of licorice.