تاثير جنسيت و سطح رقابتي بر تحليل رفتگي ورزشكاران در رشته‌هاي انفرادي

The Effects of Gender and Competitive Level on Athletesʹʹ Burnout in Individual Sports

هدف اين پژوهش تعيين تاثير جنسيت و سطح رقابتي بر تحليل رفتگي ورزشكاران در رشته‌هاي ورزشي انفرادي است. به اين منظور، طي مطالعه اي علّي - مقايسه‌اي، 185 ورزشكار از رشته‌هاي دو و ميداني، تيراندازي، ووشو، كاراته و تكواندو (سن: 78/4±19/25 سال، سابقه رقابتي: 07/6±24/8 سال، جنسيت: 96 مرد و 89 زن، سطح رقابتي: 87 نفر بين‌المللي و 98 نفر ملّي) كه در مسابقات قهرماني كشور يا اردوهاي آماده‌سازي بازي‌هاي آسيايي در سال 1389 شركت داشتند، با استفاده از روش تصادفي طبقه‌اي انتخاب شدند و پرسشنامه هاي اطلاعات فردي و تحليل‌رفتگي ورزشكار (ABQ) را تكميل كردند. داده‌ها با استفاده از تحليل واريانس چندمتغيره و آزمون‌هاي تعقيبي تحليل واريانس يك سويه و LSD در سطح اطمينان 95% تحليل شدند. نتايج نشان داد تحليل رفتگي زنان در تمامي ابعاد بيشتر از مردان است (01/0 > p). ورزشكاران حاضر در رقابت‌هاي كشوري، بيشتر از از ورزشكاران حاضر در رقابت‌هاي بين‌المللي احساس كاهش پيشرفت و احساس بي‌ارزشي داشتند (01/0 > p)، اما در بُعد فرسودگي جسمي/ هيجاني نتايج معكوس بود (009/0=p). مقايسه‌هاي چندگانه براي اثر تعاملي جنسيت و سطح رقابتي نشان داد زنان در سطح رقابت‌هاي كشوري در ابعاد احساس كاهش پيشرفت و احساس بي‌ارزشي و در سطح رقابت‌هاي بين‌المللي در بُعد فرسودگي جسمي/ هيجاني داراي بيشترين سطح تحليل رفتگي هستند (05/0 > p). يافته‌هاي پژوهش حاضر پيشنهاد مي‌كند كه ورزشكاران زن، به ويژه در سطوح رقابتي پايين در معرض خطر بيشتري براي احساس كاهش پيشرفت و احساس بي‌ارزشي قرار دارند، در حالي كه در سطوح رقابتي بالا ممكن است براي تجربه فرسودگي جسمي/ هيجاني آسيب‌پذيرتر باشند.

The purpose of this study was to determine the effects of gender and competitive level on athletesʹ burnout in individual sports. To this aim, in a causal-comparative study, 185 ath-letes from Track and Field, Shooting, Wushu, Karate, and Taekwondo (age: 25.19±4.78 yrs, competitive experience: 8.24±6.07 yrs, gen-der: 96 male and 89 female, competitive level: 98 national and 87 international) who participated in national championships or Asian Games preparation camps in 2010 were selected using random cluster sampling method and completed individual information form and Athlete Burnout Questionnaire (ABQ). Data were analyzed using multivariate analysis of variance, one-way analysis of variance and LSD tests at the 95% confidence level. Results showed that burnout of females is higher than males in all dimension (p < 0.01). Athletes who compete in national championships had higher reduced sense of accomplishment and devaluation than athletes who compete in international championships (p < 0.01), but in dimension of physical/emotional exhaustion, the results was inverse (p=0.009). Multiple comparisons for interaction effect of gender and competitive level showed that females who compete in national championships have the highest level of burnout in reduced sense of accomplishment and devaluation dimensions and females who compete in international level have the highest level of burnout in physical/emotional exhaustion dimension (p < 0.05). Findings of the study suggest that female athletes, especially in low competitive level, are in exposure of greater risk of reduced sense of accomplishment and devaluation, while in high competitive level may be more vulnerable for experiencing physical/emotional exhaustion.