تدوين برنامه استراتژيك براي استقرار سيستم كيفيت در آزمايشگاه تشخيص طبي

Strategic Planning to Establish Quality System in Medical Laboratory

چكيده زمينه و هدف: هر سازمان نيازمند ارزيابي مداوم شرايط موجود مي باشد. هدف از اين مطالعه بررسي و تجزيه و تحليل استانداردها و معيارهايي كه هر سيستم آزمايشگاهي نيازمند رعايت و ارتقا آن است و تعيين فاصله و شكاف موجود بين وضع ايده آل و اهداف با وضع موجود و در نهايت ارايه راهكار و برنامه اجرايي در راستاي رسيدن به وضع مطلوب مي باشد. روش بررسي: اين مطالعه در يك آزمايشگاه تشخيص طبي در گرگان با استفاده از چك ليست ارزيابي سيستم كيفيت در آزمايشگاه هاي تشخيص طبي ويرايش 2/2/1388 انــجـام‌ گـرفـت .در ‌ايــن ‌بــررسـي‌ بــا‌ استــفـاده ‌از ‌مــاتريس ‌ارزيابي‌ دروني‌(INTERNAL FACTOR EVALUATION) به بررسي عوامل مهم در چارچوب استقرار سيستم مديريت كيفيت در يك آزمايشگاه تشخيص پزشكي پرداخته شد. پس از بررسي عوامل و تعيين وضعيت آزمايشگاه و ثبت نتايج پايش در قالب نقاط ضعف، قوت و تعيين شكاف بين وضع موجود و مطلوب به ارايه راهكارهاي مناسب و موثر در راستاي استاندارد تعريف شده پرداخته شد. يافته ها: از 164 موردي كه بايد در آزمايشگاه انجام مي شد، در ارزيابي اوليه 111 مورد(7/67 %) انجام شده بود، 53 مورد (3/32 %) انجام نشده بود. پس از تدوين و اجراي برنامه از 164 مورد 147 مورد(6/89%) صورت پذيرفته بود، 15 مورد (2/9 %) نيازمند اقدام اصلاحي و دو مورد (2/1 %) كماكان انجام نشده بود. تفاوت معني دار و اصلاح محسوس مشكلات موجود در استقرار كيفيت در اين آزمايشگاه پس از اجراي برنامه ديده شد.(p < 0.05) در بخش هاي تجهيزات آزمايشگاه، فضا و تاسيسات آزمايشگاه، فرايند قبل از انجام آزمايش، فرايند انجام آزمايش و فرايند پس از انجام آزمايش تمام موارد خواسته شده پس از تدوين و اجراي برنامه انجام شد. در بخش هاي ايمني و بهداشت در آزمايشگاه، تجهيزات آزمايشگاه، فضا و تاسيسات آزمايشگاه، فرايند قبل از انجام آزمايش، فرايند انجام آزمايش و فرايند پس از انجام آزمايش تفاوت معني دار آماري پس از اجراي برنامه مشاهده شد. نتيجه گيري: تفاوت و اصلاح محسوس مشكلات در استقرار كيفيت در آزمايشگاه پس از تدوين و اجراي برنامه استراتژيك، بيانگر اهميت برخورد با مشكلات به صورت هدفمند و تدوين و اجراي برنامه استراتژيك مي باشد. واژه هاي كليدي: برنامه ريزي استراتژيك، آزمايشگاه تشخيص طبي، كنترل كيفيت

Abstract Background and Objective: Every organization requires ongoing evaluation of existing conditions. The purpose of this study is to assess and analyze the standards and criteria that each Laboratory system is required to observe and upgrade them, to determine the gap between the ideal and the current status and finally to present the strategy and executive plan in order to achieve the desirable status. Material and Methods: This study was performed in a medical diagnostic laboratory in Gorgan by using the quality system checklist related to medical diagnostic laboratories, which was revised in 2009. Internal evaluation matrix (Internal Factor Evaluation) was used to examine the main factors in the context of establishing a quality management system in a clinical laboratory.After examining the factors, determining the laboratory status, recording the results of monitoring (in terms of strengths and weaknesses) and determining the gap between existing and desirable status, we provided the appropriate and effective solutions in line with defined standard. Results: of 164 items thatshould have been done in the first assessment, 111 (67.7%) items are in performed group and 53 (32.3%) are not in. After compiling and running a plan, 147 (89.6%) are performed, 15 (9.2%) needed to be modified and 2 (1.2%) still not performed. It is evident that a significant difference (p < 0.05) and a tangible improvement in current problems are seen after establishing the qualitysystem in the laboratory. The lab equipment, lab space and facilities, pre-examination process, testing process and post-examination process are considered .Regarding the health and safety in the laboratory, lab equipment, lab space and facilities, pre-examination process, testing process and post-examination process, no significant difference is observed between before and after the implementation of the program. Conclusion:after establishing the quality system in laboratory, a significant difference and tangible improvement in the current problems are observed. It is implied the importance of pre-planned responses to problems and the performance of strategic planning. Keywords: Strategic Planning, Medical Diagnostic Laboratory, Quality Control